تنگی کانال نخاعی

” نهانخانه‌ای که تارهای نورانی وجودت در آن جریان دارد. “

کانال نخاعی، تونلی استخوانی است که از روی هم قرار گرفتن مهره های ستون فقرات تشکیل شده و از طناب نخاعی محافظت می کند. از درون این کانال، ریشه های عصبی از طریق سوراخ های بین مهره ای خارج شده و به تمام بدن گسترش می یابند. این ساختار حیاتی توسط مایع مغزی-نخاعی و دیسکهای بین مهره ای احاطه شده که نقش ضربه گیر را ایفا می کنند.

کانال نخاعی یک ساختار لوله‌ای استخوانی-لیگامانی است که در مرکز ستون فقرات قرار گرفته و طناب نخاعی، ریشه‌های عصبی، عروق خونی و بافت‌های محافظتی را در خود جای می دهد.

1. تشکیل دهندگان اصلی (دیواره های کانال) :

کانال توسط اجزای هر مهره و بافت های نرم بین آنها تشکیل می شود :

1. • جسم مهره ها (در جلو) : دیواره قدامی (جلویی) کانال را می سازند.
   • قوس های مهره ها (در پشت و طرفین) : شامل پدیکل ها و لامیناها، دیواره خلفی (پشتی) و کناری کانال را تشکیل می دهند.
   • لیگامان ها :
     • لیگامان زرد (Ligamentum Flavum) : بین لامیناهای مهره های مجاور، بخش پشتی کانال را کامل می کند و خاصیت ارتجاعی دارد.
     • لیگامان طولی خلفی (PLL) : در دیواره قدامی کانال، روی سطح پشتی جسم مهره ها کشیده شده و نخاع را ثابت نگه می دارد.

2. محتویات کانال نخاعی (از بیرون به درون) :

   • فضای اپیدورال : بیرونی ترین لایه. فضایی بین دیواره استخوانی کانال و سخت شامه که حاوی بافت چربی و شبکه وریدی اپیدورال است.
   • سخت شامه (Dura Mater) : بیرونی ترین و محکمترین پرده مننژ. یک کیسه محکم و محافظ را در طول کانال تشکیل میدهد.
   • فضای ساب دورال : فضای بسیار باریک بین سخت شامه و عنکبوتیه.
   • عنکبوتیه (Arachnoid Mater) : پرده میانی مننژ.
   • فضای ساب آراکنوئید : بین عنکبوتیه و نرم‌شامه قرار دارد و مایع مغزی-نخاعی (CSF) در آن جریان دارد. این مایع نقش ضربه گیر و تغذیه کننده را ایفا میکند.
   • نرم شامه (Pia Mater): داخلی ترین و ظریف ترین پرده که مستقیماً به سطح نخاع می چسبد.
   • رشته های نخاعی (Spinal Cord) : ساختار عصبی مرکزی به قطر حدود ۱ تا ۱٫۵ سانتیمتر که از پیاز نخاعی در انتهای بصل النخاع شروع و معمولاً در سطح مهره L1/L2 بزرگسالان به نام مخروط انتهایی (Conus Medullaris) پایان می یابد.
   • ریشه های عصبی : اعصاب نخاعی به صورت ۳۱ جفت از نخاع خارج میشوند. هر عصب از دو ریشه قدامی (حرکتی) و خلفی (حسی) تشکیل شده که قبل از خروج از کانال، به هم می پیوندند.
   • فیلوم ترمیناله : ادامه نرم‌شامه از مخروط انتهایی که به استخوان خاجی متصل شده و نخاع را ثابت نگه میدارد.
   • دم اسب (Cauda Equina): در سطح پایین‌تر از L1، کانال نه نخاع، بلکه دسته‌ای از ریشه‌های عصبی شبیه دم اسب را در خود جای می‌دهد.

3. بخشهای مختلف کانال در طول ستون فقرات :

   • ناحیه گردنی (C1-C7) : کانال در این ناحیه نسبتاً گشاد است تا فضای کافی برای طناب نخاعی گردنی و خروج اعصاب به طرف اندام‌های فوقانی را فراهم کند.
   • ناحیه سینه ای (T1-T12) : کانال باریک‌ترین و گردترین قطر را در این ناحیه دارد.
   • ناحیه کمری (L1-L5) : کانال دوباره گشاد و به شکل مثلثی می‌شود تا دم اسب را در خود جای دهد.
   • ناحیه خاجی (S1-S5) و دنبالچه ای : کانال بسیار باریک می‌شود و در نهایت به انتهای بسته می رسد.

4. ساختارهای مهم مرتبط :

   • سوراخ بین مهره ای : دهانه ای که از کنار هم قرار گرفتن پدیکل مهره‌های بالا و پایین تشکیل می شود و مسیر خروج عصب نخاعی و عروق از کانال اصلی است.
   • شکاف میانی خلفی و قدامی : فرورفتگی های در امتداد طول نخاع که آن را به دو نیمه تقریباً متقارن تقسیم می کنند.

وظایف هر بخش از این کانال را در جدول زیر ملاحظه فرمایید :