فهرست مطالب چگونگی درمان با دستگاه سی پی ام (CPM) :
معرفی دستگاه سی پی ام (CPM)
دستگاه سی پی ام در فیزیوتراپی چیست و چه می کند؟
سی پی ام (CPM) مخفف (Continuous Passive Motion) به معنی (حرکت غیرفعال پیوسته) یکی از دستگاه های درمانی در حوزه مکانوتراپی توانبخشی است که برای حرکت دادن مفصل بدون نیاز به کمک درمانجو استفاده می شود.
دستگاه (CPM) بر روی کدام طیف از اختلالات موثر است؟
در حال حاضر استفاده از این دستگاه معمولاً جهت توانبخشی و رفع خشکی مفصل زانو بعد از جراحی های ذیل استفاده می گردد اما در باقی مفاصل نیز قابل استفاده می باشد.
مکانیزم عمل سی پی ام
مکانیزم عمل سی پی ام (CPM) فیزیوتراپی چگونه است؟
در دستگاه (CPM) ، دو نگهدارنده یا بازو وجود دارد که اندام های دو طرف مفصل به وسیله بندهایی به آن ثابت شده و آن بازوها به میزان کشش و بازه معین شده ، به سمت جلو و عقب (بسته یا باز) حرکت کرده که تعیین میزان خم شدن مفصل و سرعت دستگاه با توجه به شرایط ذیل بر عهده فیزیوتراپیست می باشد.
شرایط تنظیم درجه و سرعت دستگاه سی پی ام (CPM) در هر درمانجو عبارت است از :
- حالت مفصل و میزان خشکی آن
- زمان گذشته از شروع اختلال
- میزان زمان گذشته از انجام جراحی
- اقبال یا عدم اقبال در جراحی انجام شده
- تحمل درمانجو در میزان درد
موارد کاربرد دستگاه CPM
موارد استفاده درمانی دستگاه CPM چیست؟
دستگاه سی پی ام (CPM) در حوادث ، جراحی ها و اختلالات ذیل نیز می تواند موثر واقع شود :
- تعویض مفصل زانو
- جراحی شانه یخ زده
- شکستگی ها
- آرتروز
- جراحی لگن
- جراحی لیگامان های زانو
- جراحی لیگامان های شانه
مزایای استفاده از دستگاه CPM
فواید استفاده از دستگاه CPM چیست؟
فواید استفاده از CPM در زانو بر طبق تحقیقات اخیر
در طی بررسی ۲۴ مطالعه که در سال ۲۰۱۴ بر روی اثربخشی استفاده از دستگاه CPM پس از انجام عمل جراحی تعویض زانو بر روی ۱۴۴۵ شرکتکننده انجام شد نتایج زیر ثبت شد :
طبق تحقیقات افرادی که از CPM استفاده می کنند مزایای زیر را تجربه می کنند :
- در هفته ششم ، بیمارانی که از دستگاه CPM استفاده میکردند میتوانستند زانوهای خود را حدود ۲ درجه بیشتر از کسانی که از CPM استفاده نمیکردند خم کنند.
- در هفته ۶ شرکتکنندگانی که از دستگاه CPM استفاده میکردند به طور متوسط ۲.۶ از ۱۰ نمره درد خود را به دست آوردند ، در حالی که برای کسانی که از CPM استفاده نمیکردند این امتیاز ۳ از ۱۰ بود.
- در هفته ۶ بیمارانی که از دستگاههای CPM استفاده می کردند ، بهطور متوسط نمره درد خود را ۲.۶ از ۱۰ گزارش دادند ، در حالی که برای افرادی که از CPM استفاده نمیکنند ، این امتیاز معمولا ۳ از ۱۰ می باشد.
- در ماه ۶، افرادی که از CPM استفاده می کردند ، کیفیت زندگی خود را یک امتیاز بالاتر از افرادی که از دستگاه استفاده نمی کردند ، ارزیابی کردند.
زمان مناسب استفاده از دستگاه CPM
چه زمانی استفاده از دستگاه CPM شروع می شود؟
استفاده از CPM ممکن است در اتاق ریکاوری بعد از جراحی یا روز بعد از عمل شروع شود. علاوه بر این بعد از ترخیص از بیمارستان در صورت عدم همکاری درمانجو برای خم کردن زانو ممکن است در کلینیک فیزیوتراپی توسط فیزیوتراپیست در کنار تمرین درمانی تجویز شود.
هدف از درمان با دستگاه سی پی ام
هدف از فیزیوتراپی با دستگاه (CPM) چیست؟
یکی از مهمترین اهداف استفاده از سی پی ام در فیزیوتراپی ، بازیابی تحرک طبیعی مفصل پس از جراحی است که در نوع خود می تواند یک چالش بسیار مهم باشد.
خشکی مفصل جراحی شده می تواند عارضه ای باشد که نتایج درمان را محدود کرده و باعث درد شود. به همین دلیل ، برخی از پزشکان و جراحان استفاده از CPM را برای جلوگیری از تشکیل بافت اسکار و بهبود دامنه حرکتی توصیه می کنند.
چگونگی استفاده از دستگاه CPM
نحوه استفاده از دستگاه CPM در فیزیوتراپی چگونه است؟
برای استفاده از این دستگاه درمانجو پای خود را در قالب مخصوص دستگاه قرار می دهد و سپس توس استرپ (بندهای کشی) مخصوص پا به دستگاه محکم متصل می گردد. بعد از اطمینان از ثبات پا در دستگاه و تنظیم زاویه خمِش زانو و سرعت دستگاه توسط فیزیوتراپیست ، دستگاه شروع به کار کرده و مفصل درمانجو به صورت خودکار باز و بسته می شود.
ممنوعیت های استفاده از دستگاه CPM
ممنوعیت های درمان با دستگاه CPM چیست؟
مواردی که نباید از دستگاه CPM استفاده شود به شرح ذیل می باشد :
- شکستگی که ناپایدار باشد و کامل جوش نخورده باشد
- بیماری مانیا
- صرع
- علائم حیاتی ناپدار مانند فشار خون یا ضربان قلب
- تب
- التهاب مفصل
ملاحظات مهم :
*توجه *
با وجود مزایای دستگاه CPM انجمن فیزیوتراپی آمریکا استفاده از آن را بعد از جراحی تعویض مفصل زانو توصیه نمیکند مگر در مواردی که بیمار نتواند به صورت فعال در جلسات فیزیوتراپی شرکت کند یا توانایی خم کردن زانو به صورت فعال نداشته باشد به این دلیل که استفاده از دستگاه می تواند باعث وابستگی طولانی تر درمانجو به تخت شود و سبب تاخیر انداختن استقلال وی گردد.
یکی از مزایای خم کردن مفصل بصورت فعال (بدون دستگاه) این است که نه تنها از نظر تحرک پیشرفت می کنید، بلکه عضلات اطراف مفصل را که نیاز به تقویت دارند درگیر می کنید.
عوارض جانبی دستگاه CPM
آیا درمان فیزیوتراپی با دستگاه CPM عوارض جانبی دارد؟
خیر ، به هیچ عنوان ، این روش درمان فیزیوتراپی هیچگونه عوارض جانبی ایجاد نخواهد کرد.
میزان درد در درمان با دستگاه CPM
آیا درمان فیزیوتراپی با دستگاه CPM درد دارد؟
داشتن درد بعد از پروسه استفاده از دستگاه سی پی ام CPM طبیعی می باشد و در صورت درد زیاد می توانید از مسکن های تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید.
فیزیوتراپی در منزل با دستگاه CPM
آیا درمان فیزیوتراپی با دستگاه CPM را در منزل می توان انجام داد؟
خیر ، به واسطه بزرگی ابعاد دستگاه سی پی ام (CPM) و غیر قابل حمل بودن آن ، این سبک درمان فیزیوتراپی به صورت (فیزیوتراپی در منزل) صورت نمی پذیرد و می بایست در کلینیک فیزیوتراپی انجام گردد.
سوالات متداول در رابطه با دستگاه CPM
آیا در صورت استفاده از دستگاه CPM نیاز به انجام فیزیوتراپی هم هست؟
فرایند فیزیوتراپی مهمترین قسمت درمان بعد از جراحی می باشد لذا استفاده از دستگاه CPM فقط بخشی از برنامه توانبخشی درمانجو است و به تنهایی به هیچ عنوان کفایت لازم را ندارد.
استفاده از دستگاه سی پی ام (CPM) در درمان کدام اندام ها کاربرد دارد؟
اگرچه رایج ترین کاربرد استفاده از این دستگاه در جراحی تعویض مفصل زانو می باشد ، اما در سایر موار مانند جراحی ترمیمی رباط صلیبی زانو و یا در جراحی شانه یخ زده نیز استفاده می شود.
دی وی تی (DVT) یا ترومبوز ورید عمقی یکی از عوارض احتمالی بعد از جراحی زانو می باشد که دستگاه CPM ریسک ابتلا به این عارضه را بصورت قابل توجهی کاهش می دهد.
فیزیوتراپی با دستگاه CPM چند جلسه به طول می انجامد؟
تعداد جلسات درمانی با دستگاه CPM بسته به شرایط بیمار و نوع حادثه ، جراحی ، بیماری یا اختلال توسط فیزیوتراپیست متخصص تعیین گردیده که عموماً بین ۱۵ تا ۳۰ جلسه درمان قطعی صورت می پذیرد.
هر جلسه فیزیوتراپی با دستگاه CPM چقدر زمان میبرد؟
هر جلسه درمان با دستگاه CPM حدود ۲۰ دقیقه الی نیم ساعت زمان لازم دارد.
نتیجه درمان با دستگاه CPM چگونه مشخص میشود؟
ابتدای هر جلسه عددی از زاویه خمش مفصل به دست می آید که در پرونده بیمار درج می گردد. این عدد هر جلسه از درمان دستگاه سی پی ام بیشتر شده و در طی روند فیزیوتراپی ، بهبودی و تکامل زاویه مفصل اندام مورد نظر نمایان می شود.
هزینه فیزیوتراپی با دستگاه CPM
تعرفه فیزیوتراپی با دستگاه CPM چقدر است؟
برای مشاهده آخرین تعرفه فیزیوتراپی مصوب وزارت بهداشت پس از مراجعه به صفحه هزینه های فیزیوتراپی ، کد خدمت ۹۰۱۶۲۵ مربوط به بازگشت دامنه حرکتی با دستگاه CPM را ملاحظه فرمایید.