فهرست مطالب :
تعریف تنس الکتریکی در فیزیوتراپی
دستگاه استیمولاتور در فیزیوتراپی چیست؟
استیمولاتور در فیزیوتراپی دستگاهی است در گروه درمانی الکتروتراپی که جریان های الکتریکی را با ولتاژهای قابل تنظیم ، پالس های تکرار شونده متعدد و همچنین در رنج های فرکانسی خاص تولید می کند.
کارکرد دستگاه استیمولاتور چگونه است؟
جریان های تولید شده در دستگاه استیمولاتور از طریق کابلهای ابریشمی به پدهای الکتریکی انتقال و بعد از اتصال پدها به ناحیه مورد درمان جهت تحریک الکتریکی عصب از راه پوست مورد استفاده قرار میگیرد.
یعنی با استفاده از هدایت پالس های الکتریکی منظم در بازه های مختلف ولتاژی و فرکانسی ، از طریق پوست ، باعث تحریک عصب در عصب عضله یا ناحیه مورد درمان در درمانجو میگردد.
فرکانس کارکرد دستگاه استیمولاتور فیزیوتراپی چیست؟
این دستگاه ها معمولاً با فرکانسی بین ۵۰ تا ۱۵۰ هرتز کار می کنند.
جریان های مورد استفاده در دستگاه استیمولاتور فیزیوتراپی کدامند؟
در درمان با دستگاههای استیمولاتور فیزیوتراپی ، انواع جریان الکتریکی وجود دارد. برخی از این جریان ها عبارتند از :
- جریان TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) : جریان TENS برای کاهش درد به کار میرود. این نوع جریان معمولاً برای مواردی مانند درد عضلانی ، درد مفصلی و درد نوروپاتیک مفید استفاده میشود.
- جریان IF (Interferential Current) : جریان IF معمولاً برای کاهش درد ، تسهیل درمان تختی نوروموسکولار و بهبود عملکرد عضلات استفاده میشود. این نوع جریان بر اساس اصل تداخل امواج برای ایجاد تحریک الکتریکی استفاده میشود.
- جریان FES (Functional Electrical Stimulation) : جریان FES برای تحریک عضلات به منظور بهبود حرکت و عملکرد عضلانی استفاده میشود. این نوع جریان معمولاً در درمان وضعیتهایی مانند فلج عضلانی ، ضعف عضلانی و اختلالات عصبی عضلانی مفید است.
- جریان FAR (Functional Adaptive Rehabilitation) : جریان FAR یک ترکیب از جریان FES و سیستمهای بازخورد است. این نوع جریان برای تسهیل درمان تختی نوروماسکولار ، بهبود عملکرد عضلات و تقویت حرکت استفاده میشود.
این فقط نمونهای از نوعهای جریان در درمان الکتروتراپی است و بسته به نوع بیماری و هدف درمان ممکن است انواع دیگری نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
اشکال جریان های مورد استفاده در دستگاه استیمولاتور فیزیوتراپی کدامند؟
اشکال جریان های الکتریکی در دستگاه های استیمولاتور به شکل ذیل می باشد :
- Normal
- FM
- CM
- WM
- SD
- RND
- Burst
- Reciprocal
کاربرد استیمولاتور در فیزیوتراپی چیست؟
استیمولیشن در واقع استفاده از جریان الکتریکی بر روی عضله و بافت ها ، به منظور تحریک کردن و بکار گرفتن اندام های از کار افتاده می باشد.
چند نوع دستگاه استیمولاتور وجود دارد؟
- دستگاه های خانگی
- دستگاه های کلینیکی
ملاحظات :
بعضی از دستگاه های استیمولاتور ساده تر هستند و به منظور استفاده در منزل در موارد درمان درمانجویان دارای بیماری های نورولوژیک مانند سکته مغزی ، ای اس ال ، ام اس و غیره طراحی شده اند.
دستگاه های پیشرفته تر امکانات بیشتر مثل شبیه ساز ورزش برای لاغری ، جریان های بیشتر و پیشرفته و تعداد کانال های بیشتر می باشند که حتماً باید در کلینیک فیزیوتراپی و توسط فیزیوتراپیست برای استفاده در هدف و درمان خاص و نیل به برنامه درمانی درمانجو به صورت تخصصی تنظیم و طراحی شود.
تاثیر جریان الکتریکی در درمان فیزیوتراپی
برق یا جریان الکتریکی چگونه به درمان کمک می کند؟
الکتروتراپی با دستگاه استیمولاتور یکی از موثرترین و بهترین درمان ها در بهبود آسیب های عضلانی در فیزیوتراپی می باشد ، جریان های الکتریکی با آزاد کردن مسکن های طبیعی در بدن به تسکین دردها بسیار کمک میکند.
چند روش کنترل درد وجود دارد؟
-
مکانیسم دروازه درد
در روش کنترل درد از طریق یک اینترنورون مهاری ارسال پیام درد به تالاموس و مغز مهار میشود و پیام درد مخابره نمی شود.
-
مکانیسم کنترل نزولی درد
در روش کنترل نزولی درد ، موادی در مغز ترشح میشود که درد را کنترل میکند.
⇐ جریان های الکتریکی مانند استیمولاتور و سایر دستگاه های الکتریکی در فیزیوتراپی از طریق این مکانیزم ها باعث کاهش و کنترل درد میشوند.
اثرات درمانی دستگاه استیمولاتور فیزیوتراپی
مهمترین اثرات درمانی دستگاه استیمولاتور چیست؟
-
تسکین درد
-
کاهش و رفع التهاب
-
تسهیل به جذب داروهای سطحی
-
افزایش گردش خون و بهبود زخم ها
-
افزایش قدرت و توان عضله
-
بهبود استقامت و پایداری عضله (تقویت عضلات)
-
رفع گرفتگی عضلانی
-
فرمدهی و تناسب اندام
-
بازآموزی حرکتی عضلات
-
شکست سلول های چربی (تجزیه و تحلیل چربی)
-
کاهش استرس و تنش عضلانی
-
ماساژ ریلکسیشن (کاهش خستگی های مزمن)
متخصصین فیزیوتراپی از طریق جریان های الکتریکی با اجرای پروتکل های خاص و برنامه ریزی شده و آماده سازی ناحیه ، می توانند اهدافی مثل ریلکسیشن و کاهش وزن ، عضله سازی و لاغری نواحی بدون هرگونه عوارض جانبی را با شبیه ساز ورزش دستگاه های استیمولاتور را نیز دنبال کنند.
انواع جریان ها در دستگاه استیمولاتور فیزیوتراپی
-
جریان TENS
جریان الکتریکی تنس (TENS) مخفف (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) به معنی تحریک الکتریکی عصب از راه پوست ، که با استفاده از جریانی با فرکانس ۵۰ تا ۱۵۰ هرتز با شدت بین ۱۲ الی ۳۰ میلی آمپر از طریق پوست باعث تحریک در اعصاب ناحیه مورد نظر شده که این تحریک عموماً جریانی می باشد که با اشکال مختلف و به صورت نرمال و ضربه ای بوده و از طریق بسته شدن دریچه درد و ترشح اندورفین ، تسکین درد را به دنبال خواهد داشت.
اثرات درمانی جریان تنس (TENS) در الکتروتراپی چیست؟
- کاهش دردهای عصبی
- کاهش اسپاسم و گرفتگی های نقطه ای
- کاهش دردها و عوارض متعاقب اعمال جراحی
- کاهش دردهایی که در اثر تصادفات و صدمات و ضایعات ورزشی رخ می دهد.
- کاهش دردهای مزمن و مداوم مثل گردن درد ، سردرد ، کمر درد و غیره
-
جریان IF
جریان الکتریکی آی اف (IF) مخفف (Interferential) به معنی الکتروتراپی تداخلی ، که از طریق تداخل دو جریان پرفرکانس ، که یک جریان مدوله شده کم فرکانس ایجاد و امواج ۲۰۰۰ هرتز آن جهت تقویت عضلات عمقی و امواج ۴۰۰۰ هرتز جهت کاهش درد و اسپاسم استفاده میشود.
اثرات درمانی جریان آی اف (IF) در الکتروتراپی چیست؟
- کاهش درد
- کاهش التهاب و تورم
- تقویت عضلات عمقی
- کاهش ادم
- بازآموزی عضلات
- درمان بیاختیاری ادرار
-
جریان FES
جریان الکتریکی اف ای اس (FES) مخفف (Functional Electrical Stimulation) به معنی تحریک الکتریکی عملکردی (عملیاتی) از تحریک الکتریکی عضلات فلج یا ناتوان با استفاده از الکترودهایی که بر روی پوست اندام آسیب دیده چسبانده می شود انقباضاتی هر چند کوچک رخ داده و مثال شبیه ساز ورزش با تکرار حرکات موجبات آموزش مجدد و بهبود آسیب وارده و همچنین استقامت عضلانی گردد.
اثرات درمانی جریان اف ای اس (FES) در الکتروتراپی چیست؟
- بهبود کارایی قلب
- بهبود گردش خون در اندام های پایین تنه
- کاهش اسپاسم
- افزایش اندورفین های پلاسما ( احساس نشاط پس از ورزش )
- افزایش حجم عضله
- بهبود وضعیت تراکم استخوانی
-
جریان FAR
جریان الکتریکی فار (FAR) مخفف (FARADIC) به معنی جریان فارادیسم یک جریان مستقیم مقطع با مدت زمان بسیار کوتاه هر پالس از ۰.۱ تا ۱ میلی ثانیه با فرکانس ۵۰ تا ۱۰۰ هرتز است. جریان فارادیک برای ایجاد انقباض کزاز و شل شدن عضله افزایش می یابد. درمان با جریان فارادیک که به نام فارادیسم نیز شناخته می شود.
یک راه سریع و موثر برای شکل دهی مجدد و تقویت عضلات بدن که با ایجاد یک شکل موج خاص (برآمده) در عضله یک انقباض غیرارادی ایجاد کرده و عضلات سطحی و همچنین عمقی را می تواند در سراسر بدن هدف قرار دهد.
اثرات درمانی جریان فارادیک (FAR) در الکتروتراپی چیست؟
- بهبود در حرکات افرادی با سابقه سکته مغزی
- تحریک عضلات بیماران ناتوان
- بازگشت عملکرد در افرادی یا سابقه عمل انتقال تاندون
- تحریک و بازگشت عملکرد عضلات افراد سالمند C.V.A
- بهبود عملکرد نوروپاتی های خفیف و میوپاتی ها
اشکال موج در دستگاه استیمولاتور فیزیوتراپی
چند شکل موج در درمان الکتروتراپی با استیمولاتور استفاده می شود؟
اشکال جریان الکتریکی در دستگاههای استیمولاتور فیزیوتراپی ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- Normal : این شکل جریان الکتریکی به صورت یک شکل موج مستقیم و پیوسته تحویل میشود. این شکل معمولاً برای تحریک و استفاده در درمانهای عضلانی استفاده میشود.
- FM (Frequency Modulated) : در این شکل جریان الکتریکی ، فرکانس جریان به صورت متغیر و با تغییرات آرامشی ارسال میشود. این شکل ممکن است برای تحریک عصبی و تسهیل درمان عضلات استفاده شود.
- CM (Continuous Modulated) : این شکل جریان الکتریکی ترکیبی از موجهای مستقیم و فرکانس متغیر است. تغییرات در فرکانس و شدت جریان به صورت آرامشی اتفاق میافتد. استفاده از این شکل میتواند در تحریک عصبی و تسهیل درمان عضلات مفید باشد.
- WM (Width Modulated) : در این شکل جریان الکتریکی ، عرض پالسهای جریان به صورت متغیر و با تغییرات آرامشی ارسال میشود. این شکل ممکن است برای تحریک عصبی و تسهیل درمان عضلات نیز استفاده شود.
- SD (Synchronous Discharges) : در این شکل جریان الکتریکی ، تخلیههای همزمان جریان به صورت متناوب ارسال میشود. این شکل جهت تحریک عضلات و کاهش درد مورد استفاده قرار میگیرد.
- RND (Random) : در این شکل جریان الکتریکی ، تغییرات تصادفی در فرکانس و شدت جریان ارسال میشود. استفاده از این شکل میتواند برای تحریک عضلات و تسهیل درمان عصبی مفید باشد.
- Burst : در این شکل جریان الکتریکی ، پالسهای جریان به صورت دستهای ارسال میشود. هر دسته شامل تعدادی پالس متوالی است که بین آنها وقفهای وجود دارد. استفاده از این شکل میتواند برای تحریک عضلات و کاهش درد مورد استفاده قرار بگیرد.
- Reciprocal : در این شکل جریان الکتریکی ، دو کانال استفاده میشود که به صورت متناوب یک کانال تحریک و دیگری در حالت استراحت قرار میگیرد. استفاده از این شکل میتواند برای تحریک عضلات و کاهش درد مفید باشد.
این شکلهای جریان الکتریکی فقط نمونهای از اشکال موجدار در دستگاههای استیمولاتور هستند و بسته به نوع دستگاه و هدف درمان میتواند تنوع دیگری داشته باشد. در هر صورت ، تنظیمات دقیق و استفاده از شکل موج مناسب باید توسط فیزیوتراپیست متخصص مشخص شود.
اثرات درمانی دستگاه استیمولاتور در درمان بیماری ها
دستگاه استیمولاتور در درمان کدام بیماری ها موثر است؟
الکتروتراپی توسط دستگاه استیمولاتور یکی از رایج ترین درمان های فیزیوتراپی است که در درمان بسیاری از بیماریها و اختلالات موثر است به طور مثال :
عوارض جانبی الکتروتراپی با استیمولاتور
آیا درمان الکتروتراپی عوارض جانبی دارد؟
با اینکه جریان های الکتریکی بسیار سودمند و مفید هستند ولی باید به میزان شدت جریان توجه شود.
اگر شدت جریان کنترل شده نباشد میتواند باعث سوختگی ، تاول پوستی و همچنین دردهای عمقی طولانی مدت شود.
معمولا فیزیوتراپیست ها با توجه به حجم عضلانی ، میزان تحمل بیمار و حساسیت بافت آسیب دیده ، شدت جریان را تنظیم میکنند.
یکی از مشکلات اخیر در رابطه با دستگاه های جریان الکتریکی فیزیوتراپی این است که افراد غیر متخصص در باشگاهها ، سالن های آرایشی یا ماساژ بابت لاغری از آن استفاده میکنند که میتواند باعث آسیب های جدی به بدن افراد شود.
این سبک از درمان که یکی از بیشترین استفاده ها را در فیزیوتراپی دارد ، در صورت بهره برداری صحیح هیچگونه عوارض جانبی ایجاد نخواهد کرد.
ممنوعیت استفاده از دستگاه استیمولاتور
آیا درمان فیزیوتراپی با دستگاه استیمولاتور ممنوعیت دارد؟
ممنوعیت های استفاده از درمان الکتروتراپی با استیمولاتور عبارتند از :
- روی زخم و مناطق باز
- روی مناطق بی حس شده
- در مناطقی دارای غده ، توده ، عفونت و سرطان
- بر روی ارگان های تناسلی و سینه ها
- روی استخوان های شکسته با نظر فیزیوتراپیست
- در قسمت هایی از اندام ها که دارای ایمپلنت های فلزی است.
- افرادی دارای باتری قلب (کنترل pace maker)
- بانوان باردار
- افرادی دارای بیماری قند
بررسی میزان درد در الکتروتراپی با استیمولاتور
آیا درمان فیزیوتراپی با استیمولاتور درد دارد؟
خیر ، به هیچ عنوان.
اتفاقاً ، این درمان به واسطه لرزش یا حرکات ریز در زیر بافت و تولید احساسی مشابه قلقلک در بیمار ، حس خوشایند و مطلوبی ایجاد می کند.
- جالب است بدانید : اغلب بیماران که ، حین درمان الکتروتراپی از واژه برق استفاده کرده ، پس از طی چند دقیقه و تسلط بر میزان جریان عبوری اولیه ، تاکید بر بالابردن شدت جریان نیز دارند.
فیزیوتراپی در منزل با استیمولاتور
آیا درمان با دستگاه استیمولاتور را در منزل می توان انجام داد؟
بلی ، در صورتیکه پروتکل های درمان زیر نظر و کنترل فیزیوتراپیست به صورت (فیزیوتراپی در منزل) انجام پذیرد مانعی ندارد ولی بهره برداری از دستگاه استیمولیشن به واسطه مخاطرات (برق گرفتگی) و عوارض ناخواسته (سوختگی) که می تواند ایجاد کند ، بدون حضور فیزیوتراپیست متخصص به هیچ عنوان توصیه نمی گردد ، لذا جهت کنترل هر چه بیشتر بر اقدامات ایمنی ، پروتکل اجرایی و نظارت بر روند صحیح درمان فیزیوتراپی ، الکتروتراپی با استیمولاتور حتماً در کلینیک فیزیوتراپی انجام گردد.
هزینه فیزیوتراپی با دستگاه استیمولاتور
هزینه الکتروتراپی با دستگاه استیمولاتور چگونه محاسبه می شود؟
برای مشاهده هزینه یک جلسه فیزیوتراپی و تعرفه های دقیق دستگاه ها از صفحه آخرین تعرفه فیزیوتراپی هزینه یک ناحیه فیزیوتراپی را ملاحظه فرمایید.