فهرست اطلاعات :
تعریف عضلات کف لگن
محل قرارگیری عضلات کف لگن
عضلات کف لگن کدام قسمت قرار دارند؟
عضلات کف لگن مجموعه ای از عضلات کوچک و یکپارچه که مرکز استخوان های لگن را در برگرفته اند ، از مهمترین آنها در عمقی ترین قسمت لگن میتوان عضله کوکسیژیوس ، پیریفورمیس ، لواتور آنی و ابتوریتور داخلی را نام برد. در آناتومی سطحی این عضلات تقریباً از لحاظ فیزیکی غیر قابل لمس و دسترس می باشند و کمترین میزان توانایی ارادی در انقباض آنها در دسترس فرد می باشد.
چگونگی کارکرد عضلات کف لگن
عضلات کف لگن در بدن چه وظیفه ای دارند؟
عضلات کف لگن وظیفه کنترل فعالیت های تناسلی ، جنسی و کنترل و آزادسازی نوزاد پس از اتمام مدت بارداری ، کنترل وضعیت دفع و تخلیه ادرار و مدفوع در زمان درست ، جلوگیری از احتباس ادرار و مدفوع ، کنترل و دفع گازهای روده ، نگهداری احشای لگنی شامل مثانه ، رحم و غیره را انجام می دهند.
تعریف آسیب های زایمان
نحوه آسیب عضلات کف لگن در زایمان
چرا در زایمان عضلات کف لگن آسیب می بینند؟
در زایمان های طبیعی به واسطه فشار ناشی از پرده آمنیون حامل جنین و همچنین احشای داخل لگن بر روی پرده ماهیچه ای در برگرفته کف لگن ، در ماه های آخر بارداری مخصوصاً در جنین های سنگین یا چند قلو این عضلات دچار کشیدگی و در مرحله آخر زایمان که بدن برای این عضلات فرمان گشودگی صادر می کند ، از حالت عادی کشیده تر شده و در اثر آسیب دیدگی ، پارگی و یا کشیدگی نامتعارف ، به حالت اول باز نخواهد گشت و باعث بروز بیماری های ذیل می شود :
شایع ترین اختلال کف لگن در آسیب های مربوط به زایمان مربوط به کدام بیماری هاست؟
شایع ترین بیماری مربوط به اختلال عملکرد عضلات کف لگن مختص به انواع بی اختیاری های ادرار ، مدفوع و گاز روده و همچنین احتباس ادرار ، تکرر ادرار ، یبوست و افتادگی رحم و مثانه می باشد.
بیماری های شایع مربوط به عضلات کف لگن کدام اند؟
افتادگی مثانه | یبوست | یبوست کودکان | شب ادراری کودکان | آسیبهای زایمان طبیعی | احتباس ادرار | بی اختیاری ادرار – تکرر ادرار | بی اختیاری مدفوع | بی اختیاری کودکان | بی اختیاری گاز | بیماری های نورولوژیک | جراحی پروستات | دردهای لگنی | اختلال در لذت جنسی | مقاربت دردناک | افتادگی رحم | اختلالات جنسی | والوودینیا | واژینیسموس
حال به چند سوال مهم که تعداد زیادی از افراد در زمینه کف لگن به تکرار پرسیده اند پاسخ می دهیم.
آیا برای بانوان باردار که می خواهند بارداری طبیعی با کمترین آسیب را داشته باشند برنامه ورزشی وجود دارد؟
بله ، مجموعه ای از تمرین ها وجود دارد که متخصص توانبخشی (فیزیوتراپیست) بعد از معاینات اولیه و گرفتن شرح حال و ارزیابی پارامترهایی مثل قد ، وزن ، میزان انباشت چربی شکمی و همچنین نوع استخوان بندی و نحوه قرارگیری جنین ، برای مادر باردار طراحی و تحت نظارت ایشان به صورت منظم اجرا می نمایند. این تمرین ها با توجه به نوع طراحی آن ، باعث ریلکس شدن و بازآموزی لیگامان ها و عضلاتی که رحم مادر را دربرگرفته می شود انجام منظم و بموقع آنها برای آماده سازی مادر جهت زایمان راحت و ایمن بسیار توصیه می گردد.
آیا روشی جهت جلوگیری از آسیب عضلات کف لگن برای خانم های باردار وجود دارد؟
بله ، متخصصان کف لگن برنامه ای دارند تحت عنوان ( تقویت عضلانی مادران باردار ) که قبل از بارداری و حین بارداری با گرفتن شرح حال ، نوع و نحوه فعالیت روزمره مادر ، معاینات تفضیلی و همچنین اندازه گیری قدرت انقباض عضلات کف لگن ایشان ، بسته به شرایط جسمی شان ، ورزشها و تمرین درمانی تخصصی در زمینه قدرت بخشیدن به این عضلات تجویز می نماید که در صورتیکه برنامه ورزشی ، با کیفیت دنبال شود به هیچ عنوان مشکلات پیشتر گفته شده از قبیل افتادگی مثانه ، برای مادر فارغ شده اتفاق نخواهد افتاد.
بعد از بارداری برای برگشت به زندگی عادی چه باید کرد؟
در پروسه بارداری به علت افزایش وزن مادر و همچنین تحرک کمتر در ماه های آخر بسیاری از عضلات بدن شامل عضلات (گردن ، کمربند شانه ای ، کمر و زانوها) کوتاه شده و برخی از مفاصل شروع به درد خواهند کرد ، همچنین عضلات کف لگن که به صورت غریزی برای فرآیند زایمان طبیعی انبساط پیدا کرده بودند باعث مشکلاتی در دفع ادرار و مدفوع و همچنین احساس شل شدگی کانال واژن و ایجاد سوزش و دردهایی در ناحیه زیر شکم و لگن خواهند داشت. افزون بر این مادر بعد از این باید نوزادی که بین ۳ تا ۵ کیلو وزن دارد را با خود حمل کرده و این اضافه وزن نوزاد ممکن است تا چند سال بر گردن ، کمر و عضلات پایین تنه فشار وارد آورد ، لذا باید قبل از اینکه به صورت کامل تحرک مادر کم شود فکری برای این موضوع کرد تا از تبعات بعدی آن جلوگیری نمود.
یکی از راه هایی که باعث می شود در طول بارداری هیچ کدام از این عوارض نمایان نشود ، انجام یوگا و ورزشهای کششی و مجموعه حرکات کگل و همچنین انجام فعالیت ها و تمرین های سبک و مداوم است که ممکن است برای بسیاری از مادران به واسطه شرایط خاص شان ممکن نباشد ، از این رو انجام فیزیوتراپی و تمرین درمانی زیر نظر فیزیوتراپیست متخصص توصیه می گردد.
افتادگی رحم و مثانه در کانال واژن در درجات مختلف ، آیا ممکن است بعد از زایمان با انقباض طبیعی عضلات کف لگن به حالت اول خود بازگردد؟
خیر ، افتادگی مثانه و رحم در اثر زایمان ، افزایش سن و یا در اثر عوامل دیگر با درجات مختلف حتماً باید تحت درمان فیزیوتراپی و یا عمل جراحی قرار گیرد.
آیا برای درمان شل بودن واژن عمل جراحی نیاز است؟
بستگی به شدت و درجه افتادگی دارد، درصورتیکه افتادگی درجه یک یا دو باشد قطعا با درمان فیزیوتراپی فرد نتیجه میگیرد ، درصورتیکه درجه سه چهار باشد ممکن است فیزیوتراپی کافی نبوده و فرد نیاز به عمل جراحی پیدا کند.
آیا عدم لذت جنسی در نواحی تناسلی در مقاربت بعد از زایمان طبیعی است؟
بله ، تا ۲ ماه به علت کشیدگی عضلات لگن ممکن است اعصاب نواحی تناسلی دچار اختلال گردند ولی بعد از ۲ ماه در صورتیکه شل شدن واژن غیر طبیعی بود و لذت جنسی میثر نبود ، باید مورد درمان قرار گیرند.
آیا تکرر ادرار و بی اختیاری ادرار بعد از بارداری طبیعی است؟
خیر به هیچ عنوان طبیعی نیست و در واقع ریزش ادرار در اثر عطسه یا بلند کردن اجسام یا پریدن از سطوح ، خبر از ضعیف شدن عضلات کف لگن دارد و می بایست درمان گردد تا به افتادگی رحم و مثانه ختم نشود.
آسیب ها و اختلالات عضلات کف لگن
کدام یک بیماری های مربوط به عضلات کف لگن ، مادرزادی ، ارثی یا ژنتیکی می باشند؟
واژینیسموس ( انقباض غیر ارادی عضلات واژن که مانع دخول می شود ) ، شل بودن واژن ، بی اختیاری گاز و مدفوع ، یبوست ، والوودینیا ( درد و تیر کشیدن ، خارش ، تپش دهانه واژن و اطراف آن ) و بیماری های نورولوژیک ( بیماری های عصبی عضلانی ) می توانند بصورت مادرزادی و یا از سنین کودکی و نوجوانی در فرد ایجاد گردد و تا بزرگسالی ادامه داشته باشند.
آیا افراد با بیماری های کف لگن مادرزادی درمان خواهند شد؟
بله تمام بیماری های مادرزادی کف لگن که عدم ارتباط عصبی را به همراه نداشته باشد قابل درمان هستند.
آیا انقباض نرمال عضلات واژن یا به اصطلاح (تنگ بودن کانال واژن) می تواند در کیفیت نزدیکی و رفع اختلالات جنسی موثر باشد؟
بله ، قطعاً . کلیه بیمارانی که مورد درمان اصلاح شلی واژن قرارگرفته اند از ارتقای کیفیت روابط زناشویی خود برای درمانگر خود تعریف می کنند.
آیا ورزشهای سنگین می تواند عامل بروز بیماری های عضلات کف لگن مانند واژینیسموس ، افتادگی مثانه و رحم ، بی اختیاری ادرار و تکرر ادرار شود؟
خیر ورزش های سنگین عامل بروز این بیماری ها نیست ، مگر در مواردی که باعث پارگی و ضعیف شدن یکی از دیواره های ماهیچه ای (که حفره شکمی را احاطه می کند (فتق) شود.
عوامل ایجاد بیماری واژینیسموس چیست؟
این بیماری به واسطه انقباض شدید عضلات واژن در اثر موارد ذیل بروز می کند :
- هیجانات احساسی روانی بسیار عمیق و تاثیر گذار ( تصادف ، مرگ و میر عزیزان و … )
- تجاوز یا تعرض در کودکی
- ترس از اولین نزدیکی یا دخول
- تجربه دخول دردناک
- که متاسفانه در کشور ما با نا آگاهی به ایشان پاسخ داده می شود که این موضوع درمان ندارد یا اینکه به مرور زمان خود به خود مشکل شما رفع خواهد شد و بسیاری از مراجعین بیان می نمایند که زندگی مشترک ما به مویی بند است و چندین سال است تمام درمان های ممکن را انجام داده ایم و در نهایت جدا شده یا به فکر جدایی هستیم.
- ولی این بیماری به دلیل انقباضات غیر ارادی شدید عضلات کف لگن است و با فیزیوتراپی بایوفیدبک عضلات کف لگن ، کاملاً قابل درمان می باشد.
بیماری یبوست که سالها ، هیچ درمانی برای آن وجود نداشته است چگونه درمان می شود؟
بیماری یبوست به واسطه چند دلیل می تواند بروز کند :
- دلایل اختلالات دستگاه گوارشی
- دلایل ضعف و اختلال عضلات کف لگن که در صورتیکه شرح حال توسط درمانگر مطالعه شود در جلسه اول معاینه به قطعیت در خصوص نوع و نحوه درمان و همچنین تعداد جلسات درمانی اظهار نظر می نماید.
یبوست چندین نوع طبقه بندی دارد و هر کدام به دلیل یکی از اختلالات عضلات کف لگن می باشد ، به طور خلاصه به چندین مورد از دلایل آن اشاره می کنیم :
- عضلات اسفنکتر در واقع یا امکان انقباض و انبساط خود را از دست داده اند.
- عضلات ناحیه خارجی اسفنکتر ضعیف شده اند.
- عضلات اسفنکتر زمان بندی درستی در خصوص هدایت مدفوع به خارج را رعایت نمی کنند.
یبوست در واقع یکی بیشترین مراجعات از اختلالات کف لگن را به خود اختصاص داده است و کاملاً با فیزیوتراپی کف لگن (بایوفیدبک لگن) قابل درمان است.
آیا شب ادراری در کودکان و بزرگسالان قابل درمان است؟
بله ، شب ادراری مخصوصاً در بزرگسالان حتی در سنین بالا نیز ، به واسطه ضعف در عضلات کف لگن بوده و قابل درمان صد در صد خواهد بود.
در خردسالان و نوجوانان در صورتیکه ریشه شب ادراری ، اضطراب و استرس و معضلات روانی نباشد (که در معاینه و آزمون های اولیه توسط متخصص کف لگن) مشخص خواهد شد به صورت قطعی قابل درمان است.
تعریف درمان تخصصی فیزیوتراپی عضلات کف لگن
بایوفیدبک تراپی چیست؟
فیزیوتراپی پلویک چیست؟
بیوفیدبک تراپی شامل مانومتری | الکترومیوگرافی ، تکنیک های دستی و ورزشهای تقویتی مدرن جهت تقویت انقباضات و یا به دست گرفتن ارادی عضله کف لگن و همچنین درمان اسپاسم انقباضی ، با انجام عملیاتی شبیه به انجام بازی های کامپیوتری است که بر روی درمانجو با اختلال و یا ضعف در عضلات کف لگن و درمان یکی از بیماریهای زیر انجام می شود :
بیماری هایی که از طریق بایوفیدبک درمان می شوند :
تعریف درمان بایوفیدبک
درمان بایوفیدبک عضلات لگن توسط چه کسی انجام می شود؟
این درمان یکی از روش های نوین درمان در علوم پزشکی در شاخه توانبخشی و فیزیوتراپی می باشد که توسط فیزیوتراپیست متخصص کف لگن دارای مدرک تخصصی کف لگن انجام می گردد.
درمان بایوفیدبک عضلات لگن چگونه انجام می شود؟
در این روش درمان دستگاه بایوفیدبک با نمایش و اندازه گیری سیگنال های بیولوژیک عضلات حتی در صورتیکه سیگنال ها ضعیف باشند و اجرای تکنیک های نوین آموزش به تقویت و بهبود بیماری کمک میکند.
در این روش بیماران برای بهبود سلامت خود با استفاده از سیگنال حاصل از بدن خودشان در صفحه مانیتور آموزش می بینند.
نحوه انجام فیزیوتراپی بیوفیدبک
در بایوفیدبک تراپی چگونه درمان انجام می شود؟
در بایوفیدبک تراپی ریز سنسورهای بسیار حساس که در پروب ها قرار گرفته اند اطلاعاتی از تحریک زمان بندی شده و عملکرد اعصاب و عضله فرد جمع آوری و به سخت افزار ( دستگاه بایوفیدبک ) منتقل می کند و این اطلاعات در بانک اطلاعاتی فرد مورد آزمایش ذخیره و در نرم افزار پردازش می شوند و سپس خروجی در قالب نمودار ، طیف های رنگی ، پژواک صوتی ، موسیقی و در نهایت بازی های کامپیوتری تعاملی به بیمار نمایش ، تمام بازخورد ها را با آزمایش قبلی مقایسه و در نهایت بیمار به شکل روشنی پیشرفت خود را مشاهده و با نحوه درمان خود ارتباط موثر برقرار می نماید.
در روش درمان بیوفیدبک ، بیمار چگونه متوجه درمان بیماری خود می شود؟
بیمار با دیدن نمایشگر ، همچنین شنیدن اصوات ، آگاهی بیشتری از عملکرد اعصاب و عضلات خود بدست آورده و می تواند کنترل بیشتری روی آنها اعمال و با تحریک های ارادی ، باعث کاهش علائم بیماری می شود. در واقع بایوفیدبک به بیماران کمک میکند تا فعالیتهای درون بدن خود را ببینند یا بشنوند و از دیدن عملکرد خود تشویق شده و در نهایت درمان شوند.
یکی از مثال های موجود این است که زمانی که کشش عضلات بیشتر میشود صدایی از دستگاه پخش می شود و اگر هدف این باشد که انقباض عضله تعدیل شود بیمار باید سعی کند که صدای شنیده شده را کم کند.
یکی از رایج ترین اموری که در فیزیوتراپی انجام می شود بیوفیدبک تراپی است که از گرفتن سیگنال های الکتریکی از عضلات شروع و به درمان ختم می شود.
درمان بیوفیدبک برای کدام نواحی بدن انجام میشود؟
این روش برای بازتوانی حرکات عضلات ضعیف ، اسپاسم شده یا مواجه با اختلال در افرادی با بیماری هایی لگن که در بالا ذکر گردید و همچنین فلج مغزی و همچنین در بیمارانی که ضعف عضلانی دارند در طیف گسترده ای از عضلات بدن مورد استفاده قرار می گیرد.
آیا بایوفیدبک برای درمان بیماری های دیگر نیز موثر است؟
بله ، در حال حاضر استفاده از دستگاه بایوفیدبک در درمان طیف وسیعی از اختلالات عصبی و عضلانی مانند اختلالات عضلات کف لگن و ضعف عضلات بدن به دلیل فلج مغزی ، سکته ، فلج بلز ، با برنامه ریزی و تسریع عملکرد عضلات کوچک و مهارتی (مانند عضله انگشت کوچک دست چپ) نوازندگان پیانو و سازهای زهی بسیار موثر میباشد.
عوارض ، درد درمان بایوفیدبک و برگشت پذیری بیماری
بهترین درمان بیماری های رکتال و اختلالات واژینال چیست؟
در حال حاضر فیزیوتراپی بیوفیدبک با بایوفیدبک تراپی بهترین نوع درمان برای بیماری های رکتال مثل درمان یبوست ، درمان بی اختیاری گاز ، درمان بی اختیاری مدفوع ، درمان گشادی مقعد ، درمان دردهای مقعدی و درمان بیرون زدگی رکتال و همچنین درمان بیماری های واژینال مثل درمان واژینیسموس ، درمان افتادگی مثانه ، درمان افتادگی رحم ، درمان دردهای لگنی ، درمان بی اختیاری ادرار ، درمان احتباس ادرار ، درمان دردهای قاعدگی ، درمان شب ادراری ، درمان والوودینیا و همچنین موثرترین درمان جهت تنگ کردن واژن در اختلالات ارگاسم و مقاربت های دردناک می باشد.
آیا بایوفیدبک برای افراد عادی که بیماری خاصی ندارند و صرفاً جهت شل بودن واژن خود مراجعه می کنند عوارضی ایجاد نمی کند؟
خیر ، روش کار بایوفیدبک صرفاً کمک به در دست گرفتن و توانبخشی عضلاتی است که به صورت عادی غیر قابل دسترس می باشند و به هیچ عنوان عوارضی ندارد.
آیا درمان بایوفیدبک درد دارد؟
خیر ، درمان با دستگاه بایوفیدبک و تکنیک های آموزشی ، بسیار درمان مطبوع و خوش آیندی است و هیچ گونه درد و عدم آسایش ایجاد نمی کند.
آیا درمان بایوفیدبک عوارض دارد؟
خیر ، بایوفیدبک یک درمان کاملاً هوشمند مبتنی بر آموزش زمان بندی شده ، ارسال سیگنال الکتریکی به عضلات ضعیف و دریافت طبقه بندی اطلاعات و در نهایت نمایش قدرت انقباضات بصورت نمودارهای آنالیز شده است که درمانجو را تحت درمان مکانیزه و تحت مانیتورینگ قرار میدهد و هیچ گونه عوارضی ندارد.
آیا درمان یبوست و بی اختیاری با بایوفیدبک برگشت پذیر است؟
خیر ، در صورتیکه روند درمان به صورت کامل اجرا گردد و توصیه های آموزشی فیزیوتراپیست متخصص انجام گردد بیماری غیرقابل بازگشت است.
هزینه های فیزیوتراپی کف لگن | پوشش بیمه بایوفیدبک
هزینه درمان فیزیوتراپی تخصصی با دستگاه بایوفیدبک چقدر است؟
در لیست قیمت های تعرفه های فیزیوتراپی در بخش بایوفیدبک می توانید آخرین قیمت مصوبه انجمن فیزیوتراپی ایران را مشاهده فرمایید.
آیا درمان بایوفیدبک تحت پوشش بیمه می باشد؟
خیر ، این درمان به علت نوین بودن این نوع درمان ، هنوز تحت پوشش پرداخت خسارت شرکت های بیمه گر نمی باشد.
آیا فیزیوتراپی بایوفیدبک در تمام کلینیک های فیزیوتراپی انجام می شود؟
خیر ، این روش نیاز به فیزیوتراپیست با مدرک تخصصی کف لگن ، همچنین دانش بهره برداری از دستگاه بایوفیدبک دارد که به علت نوین بودن آن کلینیک های فیزیوتراپی محدودی دارای مجوز این نوع درمان هستند.