فیزیوتراپی شانه

مجموعه شانه شامل چهار مفصل میان استخوان های استرنوم ، کلاویکول دنده ها ، اسکاپولا و هومروس است. در شانه انسان یک تعامل عالی و بی نظیر میان تحرک و ثبات وجود دارد. این مجموعه مفاصل دامنه حرکتی زیادی را در اندام فوقانی فراهم می‌کنند بنابراین کارایی اندام فوقانی را در گرفتن اجسام افزایش می دهند.

اختلال ، ضربه یا بیماری که سبب محدودیت حرکتی شانه شود کارایی کل اندام فوقانی را به طور چشمگیری کاهش می دهد.

 در مجموعه شانه به ندرت یک عضله به تنهایی کار می کند عضلات به صورت گروهی جهت تولید اعمال بسیار هماهنگ بر روی چند مفصل فعالیت می کنند. ذات فعالیت بسیار هماهنگ عضلات شانه ، گوناگونی ، کنترل و دامنه حرکات فعال را افزایش می دهد. بنابراین فلج یا ضعف هر یک از عضلات اغلب توالی کینماتیکی طبیعی کل شانه را مختل می کند استرنوم استخوان جناغی شکلی است که در وسط قفسه سینه وجود دارد و دنده ها به آن اتصال می یابد.

آناتومی شانه چگونه است؟

• کلاویکول استخوان هلالی شکلی است که با نام عامیانه ترقوه شناخته می‌شود و در دو طرف کمربند شانه ای در بالای قفسه سینه قرار دارد.
• اسکاپولا استخوان مثلثی شکلی است که در پشت قفسه سینه قرار دارد و با نام عامیانه کتف شناخته می شود.
• هومروس نام استخوان بازو است.

تمامی عملکرد موثر شانه وابسته به ریتم هماهنگ و منظم چهار مفصل شانه می باشد که در ادامه راجع به انواع بیماری‌ ها و اختلالات شایع در شانه صحبت خواهیم کرد.

اجزای مفصل شانه و نقش آنها در ایجاد حرکت

مفصل شانه یکی از پیچیده‌ترین و پرکاربردترین مفاصل بدن است. این مفصل به ما اجازه میدهد تا بازوهایمان را در جهات مختلف حرکت داده و فعالیتهای روزمره خود را انجام دهیم. برای درک بهتر عملکرد مفصل شانه، بهتر است با اجزای تشکیل دهنده آن بیشتر آشنا شویم.

اجزای اصلی مفصل شانه :

1. 1. سر استخوان بازو (Humerus) : قسمت بالای استخوان بازو که به شکل یک کره است و درون حفره گلنوئید قرار می‌گیرد.
   2. حفره گلنوئید (Glenoid Cavity) : حفره‌ای کم عمق در استخوان کتف که سر استخوان بازو در آن قرار می‌گیرد.
   3. کپسول مفصلی : غشایی که مفصل شانه را احاطه کرده و مایع مفصلی را در خود نگه می‌دارد.
   4. رباطهای مفصلی : نوارهای محکمی از بافت همبند که استخوانهای مفصل شانه را به هم متصل کرده و به پایداری مفصل کمک می‌کنند.
   5. عضلات روتاتور کاف : گروهی از چهار عضله (سوپرااسپیناتوس، اینفرااسپیناتوس، ترارس و ساباسکاپولاریس) که به حرکت و پایداری مفصل شانه کمک می‌کنند.
   6. بورس ها : کیسه‌های پر از مایع که بین استخوانها، تاندونها و عضلات قرار دارند و به کاهش اصطکاک کمک می‌کنند.

نقش هر جزء در ایجاد حرکت :

• • سر استخوان بازو و حفره گلنوئید : این دو جزء اصلی تشکیل دهنده مفصل شانه هستند و به مفصل اجازه میدهند تا در جهات مختلف حرکت کند.
  • کپسول مفصلی : کپسول مفصلی به عنوان یک پوشش محافظ عمل کرده و مایع مفصلی را در خود نگه می دارد تا اصطکاک بین استخوانها را کاهش دهد.
  • رباط های مفصلی : رباط ها به پایداری مفصل شانه کمک کرده و از دررفتگی مفصل جلوگیری می‌کنند.
  • عضلات روتاتور کاف : این عضلات نقش بسیار مهمی در حرکت و پایداری مفصل شانه دارند. آنها به ما اجازه میدهند تا بازوی خود را بالا ببریم، بچرخانیم و به سمت داخل و خارج حرکت دهیم.
  • بورس ها : بورس ها به کاهش اصطکاک بین اجزای مفصل شانه کمک کرده و از ایجاد التهاب جلوگیری می‌کنند.

حرکات مفصل شانه :

مفصل شانه به دلیل ساختار خاص خود، دامنه حرکتی بسیار وسیعی دارد. برخی از مهم‌ترین حرکات مفصل شانه عبارتند از :

• • فلکشن (خم شدن به جلو) : بالا بردن بازو به سمت جلو
  • اکستنشن (باز شدن به عقب) : حرکت دادن بازو به سمت عقب
  • ابداکشن (دور شدن از بدن) : بالا بردن بازو به سمت پهلو
  • ادداکشن (نزدیک شدن به بدن) : پایین آوردن بازو به سمت پهلو
  • چرخش داخلی (رو به داخل چرخاندن) : چرخاندن بازو به سمت داخل
  • چرخش خارجی (رو به خارج چرخاندن) : چرخاندن بازو به سمت خارج