فهرست مطالب :
بررسی متد آزادسازی در فیزیوتراپی
تکنیک آزادسازی بافت مایوفاسیال (Myofascial Release Therapy) یک متد عملی بسیار ایمن در حوزه درمان های دستی (Manual Therapy) علوم فیزیوتراپی است که از اعمال فشار ملایم و پایدار به اندام های دارای محدودیتهای بافت همبند مایوفاسیال برای رسیدن به اهدافی نظیر کاهش و حذف درد و بازگرداندن دامنه حرکتی اندام مورد نظر بکار گرفته می شود و از زمره متدهای بسیار موثر می باشد.
تکنیک آزادسازی بافت مایوفاشیال چیست و چگونه انجام می شود؟
تمرکز متد رهاسازی یا آزادسازی مایوفاشیال بر کاهش سفتی و تنش و در نهایت کاهش و حذف درد در (تریگرپوینت) نقاط ماشه ای می باشد. برای درمانجو یافتن نقاط ماشه ای یا گره های سفتی که مسئول درد هستند کمی مشکل است. جستجوی درد در یک نقطه ماشه ای خاص بسیار دشوار است ، لذا آزادسازی مایوفاشیال توسط فیزیوتراپیست در ناحیه وسیعی از عضله و بافت صورت می پذیرد تا نقاطی خاص که به نظر می رسد باعث تولید درد هستند.
تعریف بافت مایوفاشیال
بافت مایوفاشیال چیست؟
بافت مایوفاسیال (Myofascial) نوعی بافت همبند است که در سراسر بدن با ایجاد شبکه ای گسترده باعث اتصال استخوان ها ، ماهیچه ها و مفاصل می شود. همچنین از اندام های شما پشتیبانی و به نگه داشتن آن ها در جای خود کمک می کند.
بافت فاسیا شبیه به یک ورقه به هم پیوسته دیده می شود با این حال از لایه ها مختلف تشکیل شده که بین آنها مایعی به نام هیالورونان وجود دارد که سبب آزادی حرکت لایه ها روی هم و بافت زیرین می شود.
هنگامی که این مایع ، غلیظ ، چسبنده یا خشک می شود ، می تواند روی نواحی اطراف خود تاثیر بگذارد که معمولاً با درد همراه است. در فیزیوتراپی به این دردها دردهای منتشره گفته می شود.
تعریف سندرم درد مایوفاشیال
سندرم درد مایوفاشیال چیست؟
سندرم درد مایوفاشیال یک اختلال درد مزمن است که با ایجاد فشار روی نقاط حساس در عضلات مثل (نقاط ماشه ای) یا در اندامهای به ظاهر نامرتبط بدن ، باعث بروز درد شدید می شود. به این نوع درد به اصطلاح دردهای ارجاعی گفته می شود.
در حالی که تقریباً همه انسان ها درد تنش عضلانی را تجربه کرده اند ، ناراحتی و ادم مرتبط با سندرم درد مایوفاشیال باقی مانده یا بیشتر می شود. درمان های موثر این سندرم شامل انجام فیزیوتراپی و تزریق در نقطه ماشه ای است. داروهای ضد درد و تکنیک های دستی آرام بخش نیز می توانند به درمان آن کمک کنند.
علل بروز درد مایوفاشیال
علت سندرم درد مایوفاشیال چیست؟
علت درد مایوفاشیال ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آسیب عضلانی : آسیب عضلانی حاد یا استرس مداوم عضلانی ممکن است منجر به ایجاد نقاط ماشه ای شود. به عنوان مثال ، یک نقطه در داخل یا نزدیک یک عضله تحت فشار ممکن است به یک نقطه ماشه تبدیل شود.
- انجام حرکات تکراری : انقباض مکرر یک یا چند عضله ناشی از انجام حرکات تکراری در آسیب های ورزشی ، سرگرمی یا آسیب های مشاغل تحت فشار
- تنش عضلانی : قرارگیری فرد در اضطراب و استرس فراوان
علائم دردهای مایوفاشیال
علامت های سندرم درد مایوفاشیال چیست؟
علائم ، عوارض و نشانه های سندرم درد مایوفاشیال ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- ایجاد اختلال در خواب به دلیل درد (برخورد به نقاط ماشه ای در حرکت های حین خواب)
- یک گره حساس در یک عضله
- درد عمیق و دردناک در عضله
- درد ادامه دار که در حال بدتر شدن است.
ملاحظات :
به مرور زمان مغز افراد مبتلا به فیبرومیالژیا به پالس های درد حساسیت بیشتری پیدا خواهد کرد. برخی از همکاران فیزیوتراپیست ما معتقدند که سندرم درد مایوفاشیال ممکن است در شروع این فرآیند نقش داشته باشد.
نقاط مستعد دردهای بافت مایوفاشیال
بافت مایوفاشیال اغلب در چه نقاطی درگیر می شود؟
نقاط شایع بدن و مستعد دردهای مایوفاشیال به شرح ذیل می باشد :
- بازو ها
- ساق پا
- سر
- مفصل فک
- گردن
- کتف ها
- شانه ها
- عضله چهار سر رانی
زمان مراجعه به پزشک
چه زمانی باید برای درمان درد حاد به پزشک مراجعه کرد؟
اگر درد عضلانی را تجربه کردید که در طی چند روز تسکین پیدا نکرد ، جهت درمان اقدام فرمایید. همه افراد هر چند وقت یکبار درد عضلانی را تجربه می کنند. اما اگر با وجود مرخصی و استراحت ، اقدامات خود مراقبتی و ماساژ ، درد عضلانی شما ادامه پیدا کرد ، جهت درمان های منوال فیزیوتراپی به کلینیک های معتبر مراجعه فرمایید.
نحوه تشخیص درد مایوفاشیال
تشخیص درد مایوفاشیال چگونه است؟
درد مایوفاشیال با سایر انواع درد متفاوت است زیرا در مکان هایی که بافت مایوفاشیال شما به هم می رسد یا تلاقی می کند رخ می دهد تشخیص درد مایوفاشیال ممکن است دشوار باشد زیرا درد می تواند از ناحیه اصلی منتشر شده و گسترش یابد.
معمولاً این بافت حالت ارتجاعی و متحرک بیشتری دارد ، بافت سفت مایوفاشیال می تواند حرکت در عضلات و مفاصل را محدود کرده و در نتیجه برای جبران فقدان حرکت ، فرد سعی کرده به طور متفاوتی حرکت کند ، بدون اینکه متوجه شود که باعث سفتی بیشتر بافت خواهد شد. این عوامل سبب ایجاد درد و ناراحتی گسترده می گردد.
چگونگی درمان بافت مایوفاشیال
نحوه درمان بافت مایوفاشیال چگونه است؟
برای درمان نقاط سفت و محدود بافت مایوفاشیال ، فیزیوتراپیست باید زمان مشخصی را صرف لمس بافت های نواحی مختلف بدن شما و پیدا کردن نقاط اصلی منشا درد کند.
لازم به ذکر است که ماساژ این نوع بافت با ماساژ و متدهای دستی عادی متفاوت بوده و باید حتماً توسط فیزیوتراپیست متخصص مجرب در این زمینه انجام پذیرد در غیر اینصورت ممکن است درد از میزان فعلی بیشتر شده و اندام مورد نظر دچار آسیب های جدی شود.
هدف از درمان آزادسازی مایوفاشیال چیست؟
آزادسازی مایوفاشیال شبکه وسیع تری از عضلات را که ممکن است باعث درد شده را در برگرفته و سعی در آزاد کردن نقاط ماشه ای داشته که در بخش بزرگی از عضلات گسترده شده است و در نهایت هدف آن کاهش و حذف تنش و درد می باشد.
چگونگی درمان نقاط ماشه ای با تکنیک آزادسازی
درمان نقاط ماشه ای از طریق تکنیک آزادسازی مایوفاشیال چگونه انجام می شود؟
در بعضی از موارد منشاء درد می تواند نقاط ماشه ای یا تریگرپوینت ها باشد. در این نقاط که مانند یک گره در بافت عضله قابل لمس هستند فیبرهای عضله دائماً در حال انقباض هستند که سبب اختلال در جریان خون به این نواحی می شود. فیزیوتراپیست با اعمال فشار به مدت ۶۰ الی ۹۰ ثانیه باعث آزاد سازی بافت عضله می شود.
ملاحظات :
در صورت عمقی بودن اسپاسم و باز نشدن بافت از طریق تکنیک آزادسازی ، فیزیوتراپیست می تواند با استفاده از سوزن خشک (درمان درای نیدلینگ) در فیزیوتراپی ، عضلات را رها و گره های سفت را آزاد نماید.
چگونگی انجام تکنیک آزادسازی مایوفاشیال
نحوه آزادسازی مایوفاشیال چگونه است؟
اغلب انواع درمان های دستی از جمله رهاسازی مایوفاشیال یا آزادسازی عضلانی در طول یک جلسه ماساژ درمانی صورت می پذیرد که فقط برخی از متخصصان فیزیوتراپی آن را ارائه می دهند.
فیزیوتراپیست شما به آرامی بافت مایوفاسیا را لمس ، تحریک و ماساژ می دهد و گره ها و نواحی سفت شده را می یابد. مایوفاسیای طبیعی باید منعطف باشد.
بعد از یافتن نقاط ماشه ای یا گره شده ، فیزیوتراپیست با فشارهای دستی کنترل شده و تکنیک های ماساژ و کشش در زوایای مشخص ، نواحی که سفت و سخت هستند را آزاد کرده و سپس به صورت ملایم به بافت و غلاف حمایتی در آزادسازی فشار و سفتی کمک می کند.
این فرآیند در چند مرحله در یک یا چند نقطه ماشه ای تکرار شده تا زمانی که رهاشدگی را زیر دست های خود احساس نماید.
ملاحظات :
به واسطه اینکه این نوع دردها ، دردهای ارجاعی یا منتشره از مسیرهای دیگر می باشد ممکن است نواحی که درمانگر آن را ماساژ داده نزدیک محل شروع درد یا جایی که شما درد را به شدت احساس می کنید نباشند.
کاربرد ماساژ مایوفاشیال
ماساژ ریلیز در درمان چه بیماری ها و اختلالاتی موثر است؟
درمان آزادسازی مایوفاشیال یا ماساژ ریلیز در درمان اختلالات ذیل موثر می باشد :
- درمان یا کاهش سردرد
- نارسایی وریدی
- درمان کمر درد
درمان سردرد : درمانجویان مبتلا به سردردهای میگرنی و غیر میگرنی با ماساژ ملایم روی عضلات سفت شده در داخل و اطراف گردن ، بهبود یابند.
درمان نارسایی وریدی : آزادسازی مایوفاشیال همراه با سایر درمان ها برای کاهش تجمع و درد ناشی از نارسایی وریدی کاربرد موثری دارد.
افراد مبتلا به نارسایی وریدی ، که هنگام تجمع خون در وریدهای عمقی پا ایجاد می شود ، بیشترین مراجعه آزادسازی مایوفاشیال هستند. در هنگام نارسایی وریدی ، حوضچه خون کشیده شده و ممکن است به سیاهرگ های پا آسیب جدی وارد نماید ، از همین رو ممکن است احساس درد و درد در پای آسیب دیده وجود داشته باشد.
درمان کمر درد : به عنایت به عدم خطر درمانی ماساژ ریلیز ، بسیاری از درمانجویان مبتلا به کمردرد مزمن یا حتی کوتاه مدت ممکن است علاقمند به انجام و تکرار آن باشند ، به ویژه در شرایطی که می خواهند از جراحی اجتناب کنید. ریلیزاسیون مایوفاشیال درمان جایگزین موثر در کمردرد بوده و موفقیت های زیادی داشته است.
مزایای درمان رهاسازی مایوفاشیال
برتری درمان تکنیک رهاسازی مایوفاشیال نسبت به روشهای دیگر چیست؟
ماساژ آزادسازی یکی از بی خطرترین و کم مخاطره ترین متدهای درمانی در فیزیوتراپی می باشد که دریافت منظم درمان آزادسازی مایوفاشیال می تواند سبب موارد زیر نیز گردد :
- بهبود دامنه حرکتی در اندام های قفل شده
- کاهش درد و احساس آرامش
- بهبود گردش خون
- ایجاد ریلکسیشن در بدن و کاهش استرس
عوارض جانبی آزادسازی مایوفاشیال
آیا آزادسازی مایوفاشیال عوارض جانبی دارد؟
در صورت رعایت مواد مخاطرات و ممنوعیت های استفاده از ماساژ ریلیز ، به هیچ عنوان عوارض جانبی ایجاد نخواهد کرد ولی ممکن است درمانجو تا مدت کوتاهی احساس کوفتگی داشته باشد.
ممنوعیت درمان آزادسازی بافت مایوفاسیال
تکنیک آزادسازی بافت مایوفاسیال در چه مواردی ممنوعیت دارد؟
در حالی که از بین بردن تنش بافت مایوفاشیال می تواند دردناک باشد ، درد نباید خارج از تحمل شما باشد. در صورتی که این تکنیک توسط فرد متخصص انجام نشود اعمال فشار در حین تکنیک میتواند سبب ایجاد آسیب بیشتر در بافت شود.
در صورت داشتن یکی از موارد زیر بهتر از قبل از انجام این روش درمانی حتما با پزشک خود مشورت کنید :
- تومور
- بیماری های متابولیک
- سوختگی
- جراحت یا زخم های باز
- در محل شکستگی یا بدن های با استخوان های شکننده
- مشکلات عروقی
- مصرف داروهای رقیق کننده خون
- ترومبوز ورید عمقی یا مشکلات ورید عمقی
درد در تکنیک آزادسازی بافت مایوفاسیال
آیا ماساژ بافت مایوفاسیال دردناک است؟
برخلاف ماساژ ریلکسی درمان رهاسازی مایوفاشیال اغلب شدید و دردناک است. درمانگر شما از دستان خود برای ماساژ و کشش بافت مایوفاشیال شما و از بین بردن گره ها استفاده می کند. همچنین ممکن است بلافاصله بعد از انجام این تکنیک در نقاط کار شده احساس درد کنید اما به طور کلی درد و دامنه شما به طور قابل توجهی بعد از انجام این تکنیک درمانی بهبود می یابد.
ماساژ آزادسازی در منزل
آیا درمان با تکنیک آزادسازی بافت مایوفاسیال در منزل امکان پذیر است؟
بلی ، در صورتیکه این درمان توسط فیزیوتراپیست انجام پذیرد مانعی ندارد ولی به علت اینکه انجام این نوع درمان فیزیوتراپی به تخت های کلینیکی نیاز دارد لذا بهتر است ، در کلینیک فیزیوتراپی انجام گردد.
تعداد جلسات درمان آزادسازی مایوفاشیال
درمان رهاسازی مایوفاشیال چند جلسه به طول می انجامد؟
درمان سندرم دردهای مایوفاشیال اغلب به علت کهنگی و عدم مراجعه به موقع درمانجو به فیزیوتراپی ممکن است تا ۱۰ جلسه نیز زمان لازم داشته باشد ولی عموماً بعد از ۵ جلسه احساس درمان در افراد بوجود خواهد آمد که توصیه فیزیوتراپیست ها جهت عدم عود مجدد درد و بیماری این است که درمانجویان درمان خود را تکمیل نمایند.
هر جلسه ماساژ آزادسازی چقدر زمان می برد؟
هر جلسه درمان با استفاده از ماساژ ریلیز حدود ۱۵ الی ۲۵ دقیقه زمان لازم دارد.
تعرفه درمان تکنیک آزادسازی بافت مایوفاسیال
هزینه درمان با ماساژ آزادسازی چگونه است؟
این نوع درمان در فیزیوتراپی به واسطه قرارگیری در گروه درمان ها و تکنیک های دستی (منوال) ، در تعرفه های مصوب با کد خدمت ۹۰۱۶۶۲ شناخته می گردد لذا برای اطلاع از هزینه آزادسازی بافت مایوفاشیال به صفحه تعرفه های فیزیوتراپی مراجعه و کد خدمت مذکور را جستجو فرمایید.