فهرست اطلاعات :
پیش گفتار
۱۵ درصد از جمعیت دنیا مبتلا به انواع یبوست می باشند که این آمار جمعیت زنان مبتلا را بیشتر نشان می دهد و در افراد مسن به ویژه بالای ۶۵ سال تعداد بیشتری را درگیر می کند. این بیماری بار اقتصادی زیادی را در رابطه با هزینه های مستقیم درمان و مراقبت های بهداشتی و هزینه های غیرمستقیم پیشگیری را بر توده مردم تحمیل می کند.
یبوست در جهان یک شکایت بسیار چالش برانگیز و رایج است ، اما یک رویکرد سیستماتیک برای ارزیابی درمانجویان مبتلا به یبوست وجود دارد که پزشکان از نتایج آن می توانند به رسیدن به اهداف درمانی موثر این بیماری بهره ببرد.
درمان یبوست عموماً پروسه ای زمانبر است و روش های درمانی آن می تواند شامل تغییر در رژیم غذایی ، تجویز دارو ، انجام فیزیوتراپی و احتمالاً در موارد بسیار مقاوم و نادر هم جراحی باشد لذا ما در علوم پزشکی مطلبی تحت عنوان درمان فوری یبوست نداریم ولی با پیشرفت علوم توانبخشی این نوید را می دهیم که به صورت تقریبی ۹۹ درصد افراد دارای یبوست های مزمن درمان می شوند.
مفهوم یبوست
یبوست به صورت عمومی به اختلالی که نتیجه انسداد دفع مدفوع یا مشکل در تخلیه مدفوع عنوان می گردد. یبوست ممکن است همراه با درد یا کاملاً بدون درد باشد. این عارضه ممکن است به چند علت رخ دهد. سبک زندگی ، عادات تغذیه و ژنتیک همگی می توانند در به وجود آمدن این بیماری موثر باشند اما سهم بسیار بزرگی از بروز یبوست ، مرتبط با عملکرد عضلات کف لگن افراد می باشد. تقریباً همه افراد گمان دارند که این بیماری مرتبط با دستگاه گوارش و تغذیه می باشد اما الزاماً این طور نیست. در این مقاله سعی داریم که شما را با عوامل بروز این بیماری و همچنین نحوه درمان آن آشنا کنیم.
علائم بیماری یبوست
نشانه های ابتلا به یبوست کدامند؟
یبوست به صورت عمومی با علائم ذیل آشکار می شود :
- زور زدن های مکرر هنگام تخلیه مدفوع
- (قوام مدفوع) سفت شدن غیر عادی مدفوع یا جمود مدفوع
- تکرر مدفوع (احساس تخلیه ناقص)
- احساس انسداد آنورکتال : یبوست ممکن است به دلایل مکانیکی یا اختلالات عملکردی ناحیه آنورکتال باشد. علل مکانیکی مربوط به ناهنجاری های مورفولوژیکی آنورکتوم (مگا رکتوم ، پرولاپس رکتوم ، رکتوسل ، انتروسل ، نئوپلاسم و تنگی رکتوم) است.
- ناراحتی شکمی
- در موارد نادر درد و نفخ شکم
علت یبوست
دلیل ابتلا به بیماری یبوست چیست؟
علل بروز بیماری یبوست را می توان به دو گروه تقسیم کرد :
علت اولیه یبوست
در واقع عبور آهسته مدفوع یا انسداد خروجی (انسداد رکتال) می باشد.
عمده دلایل یبوست همین عامل عبور آهسته مدفوع است که می تواند به دلیل اختلال ، اسپاسم یا ضعف در عضلات کف لگن باشد.
علت ثانویه یبوست
کم آبی ساده در بدن درمانجو یا مصرف ناکافی مایعات ، عوارض مصرف داروها ، اختلالات و بیماری های سیستم عصبی ، اختلالات میوپاتیک ، اختلالات متابولیک و ناهنجاری های ساختاری باشد.
علل ثانویه یبوست : | |
اختلالات متابولیک | دیابت ، کم کاری تیروئید ، هیپرکلسمی ، پان هیپوفیتاریسم و فئوکروموسیتوم |
اثرات داروها | مسکن ها مانند مواد افیونی و ضد التهابی غیر استروئیدی ، آنتی کولینرژیک ها از جمله داروهای ضد افسردگی و ضد روان پریشی ، ضد فشار خون مانند مسدود کننده های کانال کلسیم ، دیورتیک ها و مکمل های آهن |
اختلالات عصبی | بیماری پارکینسون ، ام اس ، زوال عقل ، بیماری هیرشپرونگ و ضایعات نخاعی |
بیماری های میوپاتیک | اسکلرودرمی ، دیستروفی میوتونیک و آمیلوئیدوز |
اختلال ساختاری | سرطان روده بزرگ ، تنگی و رکتوسل بزرگ |
هنگام ارزیابی بیماران مبتلا به یبوست ، ابتدا باید علل ثانویه را در نظر گرفت و پس از رد علل ثانویه یبوست ، درمانجو باید از نظر یبوست اولیه یا عملکردی ارزیابی شود. عوامل خطر یبوست عملکردی شامل سن بالا ، رژیم غذایی کم فیبر ، وضعیت اجتماعی اقتصادی پایین ، بی تحرکی یا کم تحرکی ، جراحی شکم یا لگن و پلی داروسازی است.
عواقب بیماری یبوست
یبوست فراتر از یک دردسر ساده!
یبوست، وضعیتی که بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی خود با آن روبرو میشوند، بیشتر از یک دردسر زودگذر و ناراحت کننده است. اگرچه یبوست حاد و کوتاه مدت معمولاً خطری ندارد، اما یبوست مزمن و درمان نشده می تواند عوارض بسیار جدی و خطر آفرینی را برای سلامتی فرد به همراه داشته باشد. در این بخش با عوارض مخفی این بیماری آشنا خواهید شد :
- ایجاد سر و صدا : یبوست، در واقع رفیق صمیمی نفخ و درد شکم است. با تجمع مدفوع در روده ها، نفخ و درد شکم به مهمانی ناخوانده ای تبدیل می شوند که آرامش شما را برهم میزنند.
- بروز بواسیر و شقاق : زور زدن برای دفع مدفوع سفت، میتواند عروق مقعد و اسفنگتر را متورم و ملتهب کرده و منجر به بروز بواسیر نیز گردد. همچنین، عبور مدفوع سفت از مقعد میتواند پارگی های کوچکی در این ناحیه ایجاد کند که به آن شقاق گفته میشود.
- بی اختیاری مدفوع : یبوست مزمن میتواند عضلات روده و مقعد را تضعیف و منجر به بی اختیاری مدفوع شود. این عارضه میتواند بسیار خجالت آور و زندگی افراد را مختل کند.
- بیرون زدگی روده : در موارد شدید یبوست، ممکن است در نهایت قسمتی از روده از مقعد بیرون بزند که به آن پرولاپس رکتوم گفته می شود.
- سرطان : تحقیقات نشان داده که یبوست مزمن، به ویژه در افراد مسن، می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را نیز افزایش دهد.
عوارض یبوست فقط به بدن شما محدود نمی شود. یبوست میتواند بر سلامت روان شما نیز تأثیر منفی بگذارد.
- افسردگی و اضطراب : یبوست میتواند باعث احساس ناراحتی، خستگی و تحریک پذیری افراد شود که زمینه را برای دریافت استرس، افسردگی و اضطراب فراهم می کند.
- کاهش کیفیت زندگی : یبوست میتواند فعالیتهای روزانه افراد را مختل و از کیفیت زندگی ایشان بکاهد.
زمان مناسب مراجعه به پزشک جهت درمان یبوست
برای درمان یبوست چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در حالی که یبوست یک مشکل شایع است که گاهی اوقات به خودی خود برطرف می شود، مواردی وجود دارد که باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید. افرادی که دارای شرایط ذیل هستند ، مبتلا به خشکی مزاج یا یبوست بوده و می بایست به پزشک مراجعه نمایند :
- افرادی که در روز کمتر از دوبار دفع دارند.
- افرادی که طولانی مدت در دستشویی میمانند.
- افرادی که وقتی از دستشویی بیرون می آیند دوباره احساس میکنند دستشویی دارند و کامل تخلیه صورت نگرفته است.
- افرادی که برای تخلیه مدفوع از دست یا شلنگ آب کمک میگیرند.
- افرادی که بریده بریده دستشویی میکنند.
- افرادی که بعد از دستشویی احساس خوبی ندارند.
- افرادی که حین دفع احساس درد یا سوزش دارند.
تذکر :
در اینجا چند علامت دیگر را متذکر می شویم که بعد از دیدن آنها حتماً باید با پزشک مذاکره نمایید :
- یبوست شدید یا مداوم : اگر بیش از سه هفته است که یبوست دارید یا یبوست شما شدید است (مدفوع بسیار سفت و خشک است یا دفع آن بسیار دشوار است) می بایست حتماً به پزشک مراجعه کنید.
- خون در مدفوع : خون در مدفوع می تواند نشانه ای از یک مشکل جدی تر مانند هموروئید، فتق یا حتی عوارض مرتبط با بیماری سرطان باشد.
- درد شکم شدید : اگر در عمق شکم خود درد شدید حس می کنید، به خصوص اگر با تب، حالت تهوع یا استفراغ همراه است، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
- کاهش وزن غیرقابل توضیح : اگر بدون رژیم گرفتن یا ورزش و تحرک بدنی دچار کم شدن وزن شدید، می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد که باعث یبوست می گردد.
- بی اختیاری مدفوع : اگر مدفوع شما نشتی دارد یا کاملاً اختیار آن را از دست داده اید، به این معنی که نمی توانید دفع مدفوع خود را کنترل کنید، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
شایع ترین اختلالات دفع مدفوع
اختلالات شایع در بیماری یبوست کدامند؟
در بخش ذیل تعدادی از شایع ترین اختلالات دفع مدفوع را بررسی می کنیم :
سندروم نزول لگن یا افتادگی کف لگن
افتادگی کف لگن چیست؟
پرولاپس کف لگن به علت ضعف شدید ، اختلال و افتادگی عضلات کف لگن در اثر زور زدن های مکرر حین دفع و عدم هماهنگی عضلات لگن ایجاد می گردد.
رکتوسل
رکتوسل چیست؟
این اختلال به معنی بیرون زدگی رکتوم از واژن میباشد و میتواند به علت های مختلف ایجاد شود :
- بارداری ها و زایمان های مکرر حتی اگر زایمان طبیعی نباشد به علت پروسه بارداری و تغییرات ساختاری در بدن مادر میتواند باعث افتادگی رحم و بیرون زدگی از واژن شود.
- زور زدن های مکرر به علت یبوست و نیز اختلالات هورمونی در سنین بالا در خانم ها می تواند باعث گشاد شدن رکتوم و بیرون زدگی آن شود.
این مشکل در درجات اولیه کاملا با فیزیوتراپی تخصصی کف لگن درمان شده و نیاز به عمل جراحی ندارد.
سیستوسل
سیستوسل چیست؟
افتادگی مثانه یا سیتوسل زمانی رخ می دهد که لیگامان بالا نگه دارنده مثانه و عضلات کف لگن ضعیف شده یا تحت کشش قرار گرفته است و باعث پایین آمدن مثانه و فشار به رحم می شود.
افتادگی مثانه در درجات اولیه با فیزیوتراپی کف لگن به طور کامل بهبود می یابد و اصلا نیاز به عمل جراحی ندارد.
انتروسل
اینتروسل چیست؟
در این اختلال ، روده باریک در پشت واژن گیر میکند و از داخل واژن لمس می شود.
سندروم بیرون زدگی رکتوم
بیرون زدگی کامل رکتوم چگونه است؟
در این اختلال ، چین های روده کاملا از مقعد بیرون میزند.
معمولا در این اختلال نیاز به عمل جراحی میباشد و بعد از عمل یک دوره فیزیوتراپی تخصصی جهت تکمیل درمان نیاز میباشد.
پارادوکس انقباض عضلات مقعد
پارادوکس عضلات مقعد چگونه است؟
(انقباض اسفنکتر متناقض) سندروم پارادوکس یا افزایش تون عضلات اسفنکتر مقعد در حالت عادی دچار اسپاسم و تون غیر طبیعی زیاد هستند و زمانی که بیمار می خواهد دفع داشته باشد و زور میزند این عضلات باید ریلکس شوند تا عمل دفع صورت گیرد ، اما در افراد مبتلا به اختلال پارادوکس حین دفع و زور زدن عضله منقبض تر و سفت تر میشود و مانع از انجام عمل دفع میشود.
تنها راهکار درمان این بیماری فیزیوتراپی عضلات کف لگن با درمان بایوفیدبک کف لگن است ، که در روند درمان باعث هماهنگی عضلات کف لگن میشود.
در بسیاری موارد افراد جهت نتیجه گرفتن سریع عمل جراحی را برای باز کردن اسفنکتر مقعد انجام میدهند که کاری کاملا اشتباه است زیرا در بسیاری موارد باعث بروز درد و التهاب بیشتر و حتی بروز بی اختیاری مدفوع و بی اختیاری گاز یا فرار گاز میشود.
دیس سینرژی عضلات کف لگن
دیس سینرژی کف لگن چیست؟
در اختلال دیس سینرژی عضلات مقعد با یکدیگر هماهنگ نیستند و انقباضات نامناسب و ناهماهنگ دارند و در هنگام دفع عملکرد صحیح ندارند.
در این اختلال نیز بایوفیدبک با ارسال پالس های زمانبندی شده به هر یک از عضلات و انقباض عضلات بعدی حرکت مدفوع شبیه سازی کرده و مجدداً عضلات را جهت عمل دفع آموزش می دهد.
این سبک از درمان اعصاب و عضلات ناهماهنگ را به شکل موثر هماهنگ کرده و به شکل اولیه بازمی گرداند لذا به این درمان آموزش بایوفیدبک نیز گفته می شود.
آزمایش تشخیصی یبوست
آزمایشات تشخیصی یبوست شامل چه مواردی است؟
یبوست را می توان به دو دسته اولیه یا ثانویه طبقه بندی کرد. یبوست اولیه را می توان به یبوست انتقال آهسته یا انسداد خروجی (رکتوم) تقسیم کرد.
روش های تشخیصی شامل موارد ذیل می باشد :
- تستهای آزمایشگاهی متمرکز و ارزیابی ساختاری مدفوع
- آزمایش درمانی فیبر و ملین ها
- و در نهایت ، آزمایشهای تخصصی
تشخیص یبوست عملکردی چگونه است؟
از آنجایی که هیچ آزمایش خاصی برای شناسایی یبوست عملکردی وجود ندارد ، این تشخیص بر اساس معیارهایی است که توسط اجماع متخصصان به نام معیارهای رم ایجاد شده است.
جدول معیارهای ROME IV
معیارهای ROME IV برای یبوست عملکردی (باید حداقل ۲ مورد از ۶ مورد را داشته باشد) : |
|
|
|
|
|
|
یبوست عملکردی را می توان به ۲ گروه تقسیم کرد :
یبوست با خروج آهسته مدفوع
- یبوست خروج آهسته به تاخیر در عبور محتویات مدفوع از روده بزرگ اشاره داشته و در زنان شایع تر است. پاتوفیزیولوژی دقیق یبوست خروج آهسته ناشناخته است ، با این حال به نظر می رسد که شامل تعدادی از علل زمینه ای از جمله تغییرات در ماهیچه کولون یا فعالیت عصبی ، انتقال دهنده های عصبی روده و از دست دادن سلول های بینابینی کژال باشد. سلول های بینابینی سلول های فعال الکتریکی هستند که اعتقاد بر این است که به عنوان ضربان ساز برای روده ها عمل می کنند.
مطالعات همچنین نشان دادهاند که تولید بیش از حد متان توسط باکتریهای کولون ممکن است در برخی از بیماران منجر به کندی انتقال شود.
یبوست ناشی از مصرف دخانیات و مواد افیونی یکی از شایعترین عوارض جانبی جذب مسکن های مخدر در درمانجویان مبتلا به سرطان و دردهای غیر سرطانی یا مصرف مزمن مواد افیونی به دلیل اعتیاد با موارد مختلف است. این یکی از علل شایع یبوست های خروج آهسته است و تصور می شود که از افزایش تحرک سگمنتال غیر پیشرانه و کاهش پریستالسیس پیشرانه به دلیل فعال شدن گیرنده مواد افیونی ناشی می شود. گیرنده های اپیوئیدی در شبکه های میانتریک و زیر مخاطی سیستم عصبی روده در دستگاه گوارش گفته می شوند.
اختلال در عملکرد خروجی
- اختلال عملکرد خروجی با اختلال در تخلیه رکتوم ناشی از نیروهای محرکه ناکافی رکتوم یا افزایش مقاومت در برابر تخلیه یا هر دو مشخص می شود. اجابت مزاج دیس سینرژیک شکلی از اختلال عملکرد خروجی است و با شل شدن ناکافی یا انقباض معکوس عضلات آنورکتال در هنگام تلاش برای دفع مدفوع تعریف می شود. پاتوفیزیولوژی آن به طور کامل شناخته نشده است ، با این حال اضطراب ، استرس روانی و مزمن بودن یبوست می تواند در ایجاد اجابت مزاج دیس سینرژیک نقش مهمی داشته باشد.
نحوه تشخیص نوع یبوست
روشهای تشخیص انواع یبوست کدام است؟
برای تشخیص بیماری یبوست بستگی به نحوه پاسخ به سوالات توسط درمانجو و ارزیابی های ابتدایی عمومی و یک معاینه دیجیتال رکتوم ، آزمایشها و متدهای ذیل جهت تشخیص مزمن بودن و علت بروز این بیماری ممکن است صورت پذیرد :
انجام آزمایش خون
یکی از مواردی که ممکن است باعث بروز یبوست خفیف گردد ابتلا به یک بیماری زمینه ای یا سیستمیک مانند مشکلاتی در ترشح غدد درون ریز مثل کم کاری تیروئید یا افزایش مقدار کلسیم یا دفع مقادیر پتاسیم می تواند باشد لذا ممکن است در برخی مواقع برای درمانجو آزمایش پارامترهای خونی تجویز گردد.
تصویربرداری یا اسکن با اشعه ایکس
آزمایش تصویربرداری یا اسکن روده بزرگ در مواقعی که گمان به انسداد روده داده می شود تجویز می گردد. اشعه ایکس می تواند محتویات روده را از وجود مدفوع نمایش داده و در خصوص مسدود شدن در پی بروز فتق پرده زیر شکمی و چسبندگی روده بررسی نماید. در برخی موارد درمانجو صرفاً احساس وجود مدفوع و یبوست دارد ولی روده او چنین چیزی را نشان نمی دهد پس این آزمایش نیز ممکن است در برخی موارد خاص تجویز گردد.
معاینه و ارزیابی نواحی رکتال – رکتوم و کولون تحتانی یا سیگموئید (سیگموئیدوسکوپی)
ارزیابی رکتوم آزمایش مطلوبی به نظر نمی آید چرا که عموم درمانجویان را معذب می نماید. در این روش لامپی به شکل ال ای دی های منعطف وارد مقعد شده و بخش زیرین روده بزرگ را روشن کرده و امکان بررسی زخم ها و اختلالات دیگر را می دهد.
معاینه رکتوم و کل کولون (کولونوسکوپی)
این روش هم به هیچ عنوان روش مطلوبی نیست و ممکن است در برخی موارد بیهوشی کامل نیاز باشد و در عین حال ممکن است فارغ از تاثیرات بد مواد بیهوشی ، عوارض جانبی ناخواسته بسیاری برای درمانجو ایجاد نماید. در این روش لوله بزرگ و منعطفی با شباهت به لوله های آندوسکوپی مجهز به دوربین های حساس و چنگک وارد روده بزرگ شده و امکان معاینه جهت ارزیابی اختلالات گوارشی و حتی نمونه برداری کیست های احتمالی و محتویات روده را می دهد.
ارزیابی عملکرد عضله اسفنکتر مقعد (مانومتری آنورکتال)
متاسفانه مانومتری هم روش خوبی از نظر درمانجو جهت تشخیص یبوست نیست. این روش در واقع شبیه سازی حرکت دفع می باشد لذا یک لوله باریک و منعطف که در انتهای آن بالون پلاستیکی وجود دارد وارد مقعد می شود و بعد از قرارگیری در موقعیت مشخص بالون آن باد شده و توسط درمانجو مثال دفع مدفوع به بیرون هدایت می شود. که ممکن است با درد شدیدی نیز همراه باشد. این آزمایش جهت اندازه گیری میزان فشار و ارزیابی هماهنگی عصبی عضلانی روده و رکتوم به صورت انسانی است.
ارزیابی سرعت عضله اسفنکتر مقعد (آزمایش دفع بالون)
این آزمایش که همواره با مانومتری آنورکتال انجام می شود روشی است که در آن بالونی که با آب پر شده است در رکتوم قرار گرفته و با فشار درمانجو به سمت بیرون هدایت و سرعت خروج آن اندازه گیری می شود.
ارزیابی نحوه حرکت محتویات روده بزرگ (مطالعه جابجایی کولون)
در این روش ، درمانجو باید کپسولی را که حاوی یک نشانگر رادیواکی یا یک دستگاه ضبط بی سیم است بلعیده و منتظر خروج آن باشد. روند پیمایش این کپسول در دستگاه گوارش در ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد در این دستگاه ثبت و حتی با اشعه ایکس نیز قابل مشاهده خواهد بود.
آزمایش تصویر برداری سنتی گرافی
در برخی موارد ممکن است غذای فعال با رادیوکربن میل کنید و دوربینی مخصوص پیمایش آن را ثبت نماید. در این روش درمانگر به دنبال نشانه ها و علائم اختلال عملکرد عضلات روده و چگونگی حرکت غذا در روده بزرگ شما خواهد بود.
عکسبرداری با اشعه ایکس از راست روده در هنگام دفع مدفوع (دفکوگرافی)
در طی این روش ، یک خمیر نرم حاوی مقدار جزئی باریم وارد رکتوم می شود و درمانجو می بایست این خمیر را مانند مدفوع خارج نماید. آن حمیر در اسکن اشعه ایکس نمایش داده شده و هدف از این عمل تشخیص انواع پرولاپس یا مشکلاتی در عملکرد و هماهنگی عضلات می باشد.
تصویربرداری یا اسکن ام آر آی دفکوگرافی
در این روش نیز مانند دفکوگرافی باریم بجای خمیر ، ژل کنتراست را به رکتوم وارد شده و سپس ژل به سمت بیرون هدایت می شود. اسکن (MRI) عملکرد عضلات دفع مدفوع را ارزیابی می نماید. این آزمایش همچنین می تواند مشکلاتی مثل رکتوسل یا افتادگی رکتوم را تا حدی تشخیص دهد.
آزمایش توسط متد بایوفیدبک
این روش یکی از جدیدترین و دقیق ترین آزمایش تشخیص یبوست می باشد که چند سالی است توسط گروه توانبخشی و فیزیوتراپیست های متخصص کف لگن صورت می پذیرد.
در این روش نیاز به لخت شدن نیست و فقط می بایست سنسوری بسیار کوچک (به شکل شیاف) توسط خود درمانجو در رکتوم گذاشته شده و سپس سیم آن به درمانگر داده شده و به دستگاه بایوفیدبک متصل می شود.
این سنسور تمام اختلالات و مشکلات مرتبط به عضلات کف لگن و رکتوم را در نمایشگر نمایش می دهد.
در این روش به هیچ عنوان درد وجود نداشته و یکی از مطلوب ترین آزمایشات تشخیصی یبوست می باشد.
آیا یبوست اشکال در دستگاه هاضمه است؟
خیر ، بیش از نیمی از مراجعین بیماری یبوست ، دارای اختلال در زمان بندی عضلات کف لگن ، مشکلات ناهماهنگی اعصاب و عضلات لگن ، اسپاسم های غیر ارادی و غیر عادی در کف لگن و همچنین اختلالات دفعی ناشی از ضعف انقباض عضلات کف لگن جهت هدایت مدفوع به سمت اسفنگتر دارند.
از چه راهی می توان تشخیص داد که یبوست منشاء گوارشی دارد؟
در صورتیکه با رژیم غذایی طبیعی و همچنین عملیات دفع با قوام عادی مدفوع (حالت سفت مدفوع) ، مشکل دفع نداشته باشید ، قطعاً نوع یبوست شما منشاء گوارشی یا مشکل شما گوارشی است.
تخصص مورد تایید جهت درمان یبوست
برای درمان یبوست نزد کدام پزشک برویم؟
اغلب درمانجویان از همکاران ما این پرسش را دارند که :
برای درمان یبوست به چه نوع تخصصی باید مراجعه کرد؟
با توجه به اینکه درمان عضلات کف لگن (بایوفیدبک) یکی از سبک های درمان نوین اختلالات مرتبط با عضلات پرینه می باشد لذا با معاینه ابتدایی توسط فیزیوتراپیست متخصص کف لگن و جواب سوالاتی در خصوص سبک زندگی و همچنین ارزیابی توسط دستگاه بایوفیدبک در مطب فیزیوتراپی می توان شاخص های اولیه نوع درمان را مشخص نمود.
از چه راهی می توان مطمئن شد که منشأ بیماری یبوست چیست؟
در صورتیکه پس از ارزیابی توسط دستگاه بایوفیدبک موارد ذیل مشاهده گردد قطعاً منشاء یبوست اختلال کف لگن می باشد :
- اسپاسم غیر طبیعی عضلات کف لگن در عضلات اسفنگتر (جلوگیری از خروج مدفوع در طول مسیر خروجی)
- انقباض ضعیف در عضلات عمقی کف لگن (ضعف عضلات کف لگن برای هول دادن مدفوع به سمت اسفنگتر)
- اشکال در زمانبندی ردیفی انقباضات عضلات لگن (اشتباه در خروج دادن مدفوع)
- انقباض اشتباه در زمان اشتباه (انقباض اشتباه به جای انبساط در طول مسیر)
درمان یبوست با فیزیوتراپی کف لگن
چه نوعی از یبوست با فیزیوتراپی کف لگن درمان خواهند شد؟
افرادی که احساس دفع مدفوع دارند و به دستشویی می روند اما برای انجام عمل دفع دچار مشکل هستند یعنی :
- افرادی که مجبورند از دست یا شلنگ آب ، برای تخلیه استفاده کنند.
- افرادی که حین دفع درد یا خونریزی دارند.
- افرادی که حین دفع احساس میکنند یک مانع در مسیر خروج مدفوع وجود دارد.
- افرادی که احساس دفع ناکامل دارند.
- افرادی که باید ساعت های طولانی برای دفع در دستشویی بمانند.
کدام گروه از افراد دارای یبوست با فیزیوتراپی درمان می شوند؟
این گروه از افراد که نام برده شد عموماً دچار ضعف عضلات کف لگن و یا عدم هماهنگی عضلات کف لگن و اسفنکترها هستند و به صورت قطعی با فیزیوتراپی تخصصی کف لگن قابل درمان هستند.
چگونگی درمان یبوست با فیزیوتراپی بایوفیدبک
درمان یبوست با بایوفیدبک چگونه است؟
فیزیوتراپی از طریق درمان بیوفیدبک با پایش و ارزیابی دقیق قدرت عضلات کف لگن انجام می گردد.
با ارزیابی نمودار کف لگن تمامی ضعف ها ، اسپاسم ها و پارادوکس های عضلانی تشخیص داده می شود و بر اساس تحلیل بدست آمده از مشکلات عضلات کف لگن برنامه درمانی خاصی با بازی ها و الگوهای متنوع تنظیم می شود و با تکرار همین الگو در نهابت مشکل یبوست درمانجو به طور کامل رفع خواهد شد.
در این روش هر جلسه با اعداد دقیق میزان بهبودی بیمار سنجش می شود و فرد کاملا نسبت به روند بهبودی خود آگاه خواهد بود.
افرادی هستند که حدود سه روز یا حتی بیشتر سپری شده و اصلا احساس دفع و نیاز به تخلیه مدفوع ندارند.
این گروه از درمانجویان دچار اختلالات گوارشی هستند و علاوه بر فیزیوتراپی برای درمان کامل باید به متخصصین گوارش نیز مراجعه کنند.
انجام تمرین درمانی تخصصی ، درمانهای دستی ، ماساژهای تخصصی و مانور های شکمی می تواند به درمان ایشان کمک کند.
میزان درد در درمان یبوست
درمان یبوست با بایوفیدبک با درد همراه است؟
خیر به هیچ عنوان ، درمان بیوفیدبک کاملاً بدون درد می باشد و برعکس یکی از درمان های فیزیوتراپی موثر و مطلوب است.
عوارض جانبی بایوفیدبک
درمان یبوست با بایوفیدبک با عوارض جانبی همراه است؟
خیر ، به هیچ عنوان ، این روش درمان فیزیوتراپی آموزشی است که طی فرآیند دریافت پالس فشار و ارسال سیگنال و پالس های الکترونیکی به عضلات کف لگن توسط فیزیوتراپیست متخصص کف لگن انجام شده و هیچگونه عوارض جانبی ندارد.
بهترین راهکار درمان یبوست
سریع ترین راه درمان یبوست چیست؟
یبوست تکرار شونده ای که منشاء گوارشی نداشته باشد ، صرفاً از طریق فیزیوتراپی کف لگن با تکنیک ها و مانورها و آموزش بایوفیدبک درمان می شود ، این سبک نوین درمان به علت نوع فرآیند درمان که به اختصار آموزش عضلات غیر قابل دسترس لگن نامیده می شود در حال حاضر بهترین ، ساده ترین ، راحت ترین و سریعترین درمان یبوست می باشد.
بهترین راه درمان اختلالات عضلات لگن چیست؟
بهترین و موثرترین روش درمان اختلالات عضلات کف لگن از جمله : بی اختیاری ادرار ، تکرر ادرار ، احتباس ادرار ، شب ادراری کودکان ، یبوست کودکان ، افتادگی مثانه ، واژینیسموس ، بی اختیاری گاز ، بی اختیاری مدفوع ، دردهای لگنی ، بیماری های نورولوژیک ، آسیب های زایمان ، مشکلات مقاربتی ، اختلالات جنسی ، بیماری والوودینیا انجام فیزیوتراپی عضلات کف لگن توسط دستگاه بیوفیدبک میباشد.
درمان یبوست با طب سنتی
آیا طب سنتی برای درمان یبوست راهکار موثری دارد؟
یبوست در طب سنتی صرفاً به عنوان خشکی مزاج شناخته می شود لذا راهکار خوراکی را پیشنهاد می دهد ولی یبوست با منشاء ضعف یا اختلال عضلات کف لگن به هیچ عنوان در طب سنتی تعریفی نداشته و درمان موثری نیز ندارد.
درمان یبوست با دارو
آیا برای درمان یبوست راهکار دارویی وجود دارد؟
عموم درمانجویانی که با بیماریهایی از قبیل یبوست دست و پنجه نرم می کنند همواره به دنبال داروی درمان یبوست هستند ، اما همانطور که پیشتر گفته شد ، بیماری یبوست که منشاء آن یکی از مشکلات عضلات کف لگن باشد قاعدتاً درمان دارویی و شیمیایی راهکاری برای علاج آن نخواهد داشت همانطور که برای کمردرد و شکستگی راه حلی نمی تواند ایجاد کند.
امکان درمان یبوست در منزل
آیا درمان یبوست در منزل امکان پذیر است؟
بلی ، در صورتیکه منزل درمانجو دور باشد یا بیمار دچار محدودیت حرکتی باشد و امکان مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی را نداشته باشد ، انجام این نوع متد درمانی به صورت فیزیوتراپی در منزل امکانپذیر بوده و این موضوع می بایست حتماً توسط فیزیوتراپیست متخصص کف لگن با دستگاه بیوفیدبک به همراه تمرین درمانی انجام پذیرد.
درمانجویان گرامی در نظر داشته باشید جواب سوالات صرفاً به عنوان راهنما ارائه شده و در هر بیمار ممکن است نیاز به بررسی بیشتر ، تشخیص دقیق و مشاوره تخصصی داشته باشد لذا جهت کسب اطلاعات توصیه می کنیم از طریق شماره های موجود در بخش تماس با ما ، موارد و شرایط خود را مطرح فرمایید.
علائم بیماری یبوست چیست؟
بیماری یبوست وضعیت دردناکی است در تخلیه روده بزرگ که با درد همراه است و به دلایل مختلفی از جمله اختلال در عضلات کف لگن ، کاهش حرکات روده و کمبود مایعات و فیبرهای غذایی در رژیم غذایی به وجود می آید. علایم این بیماری شامل صعوبت در تخلیه روده ، تنبلی و سختی در دفع مدفوع ، درد و فشار در شکم ، احساس اینکه دستگاه گوارش خالی نشده ، سوء هاضمه ، نفخ و تورم شکم و حتی افزایش وزن است.
علت ابتلا به بیماری یبوست چیست؟
یبوست یک وضعیت بغرنج است که علل متعددی می تواند باعث ایجاد آن می شود از جمله :
- اسپاسم ، اشکال و ضعف در عضلات کف لگن
- تغذیه نامناسب
- کمبود مایعات در بدن
- فعالیت کم بدنی و نشستن طولانی مدت
- استفاده از داروهای تهیه شده از مواد تقویتی ، ضد گلوکومات و ضد انعقادی
- بیماریهای مربوط به دستگاه گوارش و مشکلاتی که باعث کاهش تحریک ارگان گوارشی شود.
آیا علت بیماری یبوست می تواند از اختلال کارکرد غدد باشد؟
بله، اختلال کارکرد غدد می تواند باعث بروز بیماری یبوست شود. یبوست ممکن است به دلیل کاهش حرکات روده رخ دهد. اما اختلال در ترشح یا افزایش ترشح هورمون ها می تواند از علل بروز یبوست باشد. برای مثال ، کاهش ترشح هورمون تیروئید باعث کاهش سرعت گردش روده و تشدید یبوست و اختلال در ترشح هورمون آدرنالین ، که مستقیماً در تنظیم حرکت روده مشارکت دارد ، می توانند باعث بروز یبوست شود. بنابراین ، کنترل بیماری های مرتبط با غدد بدن می تواند به کاهش بیماری یبوست کمک کند.
شباهت بیماری یبوست به کدام بیماری است؟
یبوست به شدت معمول است و در بسیاری از افراد رخ می دهد. علائم یبوست شامل سختی مدفوع ، درد شکمی و عدم تخلیه آسان مدفوع می باشد. در برخی موارد ، یبوست ممکن است نشان دهنده بیماری هایی مانند سندرم روده تحریک پذیر ، اختلال در حرکت روده یا دیابت باشد. ممکن است یک نوروپاتی باشد که به دنبال آسیب به عصب هایی که در ارتباط با روده هستند بروز می کند. به طور خلاصه ، یبوست می تواند به نشانه های بسیاری از بیماری ها باشد و در صورت مزمن شدن ، می بایست سریعاً به پزشک معالج مراجعه گردد.
از دیدگاه آناتومی و علوم کف لگن بیشترین شباهت یبوست به بیماری اختلال عضلات واژن (واژینیسموس) در زنان می باشد.
آیا ابتلا به بیماری یبوست همواره با درد همراه است؟
خیر ، ابتلا به بیماری یبوست به صورت عمومی همواره با درد مداوم همراه نیست. در برخی موارد ، بیماری یبوست با سختی در مدفوع و کمبود حجم مدفوع همراه است اما در بعضی موارد ، ابتلا به این بیماری با درد نیز همراه است. درد ممکن است برای بعضی افراد ناشی از تنش و فشار در ناحیه شکمی باشد و برای دیگران ممکن است به دلیل هشدار سیستم گوارشی باشد. با توجه به علائم و شدت بیماری ، پزشک ممکن است آزمایشاتی را انجام دهد تا بداند علت دقیق درد چیست و درمان مناسبی را برای درمانجو تجویز کند.
بیماری یبوست در کدام سنین بروز می کند؟
یبوست یکی از مشکلات شایع است که معمولاً در تمام سنین رخ می دهد. با این حال بیش از هر چیزی بدون شک در سنین بالاتر شیوع بیشتری دارد. اشخاص مبتلا به بیماری های گوارشی ، بیماران مبتلا به دیابت ، افرادی که تحرک کافی ندارند و آن های که در سبک زندگیشان به نوشیدن آب کافی ، نخوردن مواد غذایی پرفیبر و تعویض مداوم شیوه زندگی خود توجه نکرده اند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری یبوست قرار دارند. علاوه بر این ، خانم های باردار نیز به دلیل تغییرات هورمونی و فشار روی روده ها ، مستعد به بروز بیماری یبوست هستند. لذا حفظ سبک زندگی سالم ، انجام ورزش و نوشیدن مقدار کافی آب و مصرف مواد غذایی فیبردار از جمله مواردی است که می تواند به پیشگیری از بیماری یبوست کمک کند.
بیماری یبوست در اثر چه موضوعی تشدید می شود؟
یبوست ناراحتی است که به دلایل مختلفی رخ می دهد. این مشکل معمولاً به ژنتیک (ضعف عضلات کف لگن) ، مصرف غذاهای پرچرب و فقیر فیبر ، کمبود آب و مایعات ، کم تحرکی عضلات روده و مصرف قرص های ضد درد و افسردگی مرتبط است. برخی داروها ، مانند داروهای ضد اسهال ، ضد تشنج ، ضد حساسیت و آنتی بیوتیک ، نیز می توانند این بیماری را تشدید کنند.
کدام مشاغل در بروز بیماری یبوست بیشترین ریسک را دارند؟
مشاغلی که نیاز به ایستادن طولانی دارند و یا نیاز به استفاده از لباس های چسبنده به بدن دارند ، مانند پزشکان ، پرستاران ، فروشندگان ، معلمان ، پلیس ها و راننده ها ، بیشترین ریسک ابتلا به بیماری یبوست را دارند. تحقیقات نشان داده که مشاغلی که باعث می شوند فرد برای طولانی مدت سوار ماشین آلات و دستگاه های سنگین مکانیکی بوده و حرکت خود را محدود کند مانند مشاغل های صنعتی نیز ممکن است باعث بروز یبوست شوند. رعایت اصول بهداشتی ، تمرین بدنی و استفاده از غذاهای سالم ، می تواند به کاهش ریسک ابتلا به این بیماری کمک کند.